I w odmianach czasu smak jest 128

•14*

114 równianki — wiązanki, bukiety 126 majrunem — majerankiem.

128 z was i 1 k u — z chabru, z bławatka.

146    sztuczna — chytra, podstępna

147    maciora — matka.

156    w N a h a j o w i c — na Krymie i Kaukazie, gdzie miała swoje siedziby horda nogajska, zwana tak od jej zało życiela, Nogaja.

157    kutnarskic piszczele — proste instrumenty muzyczne.

159 Kanlymir— murza tatarski, zginął w 1637 r. 162 kuczmańskim szlakiem — jednym ze stałych szlaków najazdów Tatarów, prowadzącym przez Podole.

JAN 7. KJJAN [PSEUDONIM)

Teksty wg; Polska fraszka mieszczańska, oprać K_ Badecki, Kraków 1948. BPP. nr 88.

NOWY SO W I ZR/At. A HO HAC/I-J NOWYŹRZAŁ NA KAŻDĄ CHOROBĘ

Wiersz ren — z fragmentarycznie zachowanego zbioru, pi. Souiźrzał nouy, Kraków 1614 — nic wszedł do wydań następnych.

2 lek cc ... nic obracał — nie lekceważył, nic traktował lekko.

12 na I i p i u — w lasku lipowym.

15 wierci makiem — wałkiem do rozcierania.

18 na... pociasku — na ożogu.

AUTOR TYCH KSIĄŻEK

5    co się zejdzie — co się nada, co się zda, pasuje. 10 porwony knrdyjacc rodzaj przekleństwa,

niecli dialłeł porwie chorobę.

14    obierał z motłochu — pozbył się czegoś podłego.

15    wy kid ać — wyrzucać.

NA STAREGO SOW1ŹRZAŁA

Tyl. na starego So w i ż. r z a ła — na Sowiźrzała średniowiecznego. wywodzącego się od niemieckiego Hulcn-spicgla, uosobienia ludowego rozumu, sprytu i humoru.

2 b a e z ę... c z y ś e i e — widzę jasno.

6    m i s l e rs l w o-— kunszt, sztuka.

20    wycudzą — wytargają.

21    pod ratuszem nocleg nagotują — pod ratuszem, w piwnicach, mieściło się zwykle więzienie miejskie.

27 dłużysz uczciwie — uczciwie jesteś dłużny.

MEDK2NA

Motto: donora mcdicum propter ncccssita

691

PRZYPISY DO S. 230—240

tern (lac.) — szanuj lekarza z konieczności; nie kpi. duda z balwierza, bo poszydzisz na tym — przysłowie zapisane u Adalbcrga w wersji: „Nie drwij, duda. z balwierza, l>o ei łeb ogoli." Duda — dudek, głuptas.

6 nie mieszkaj sobie — nie zatrzymuj się. nie zwlekaj.

20    diabła sobie ważą — lekceważą, bagatelizują. 26 g ł y k as z — bulgocze, cl w gardle.

NAIKJ POTRZEBNE DO RZEMIOSŁA

21    się zachowaj — przychylnie usposabiaj, zjednaj. ujmij.

29 nie odprawić — nie sprawić się. nie zachować się.

UST WOLNY OO RZEMIOSŁA

Tyt. list wolny — list otwarty.

6 naczynie — narzędzia, instrumenty.

8    w 1 as n y m — prawdziwym, właściwym

9    za myto — zapłatę.

17 Ił l u j e — wymiotuje.

Dl MA SOWIZKZALSKA

14 tyłem z karczmy w y n i d z i e — wypchnięty za drzwi.

17    k i j e in c h I e b... piec /. e — kijem zdobywa pożywienie. tzn. rabując.

20 s i ę s t r a w u j e — żywi się.

23 ni e zblakuje — nie spełznie, nic spłowieje.

29 m a g i c r k ą — czapką węgierską.

31 b ry ż c — haft. ozdobne obszycie (czapki).

40 na nizie — na nizinie, w kraju nizinnym.

FRASZKI SOWt/R/AI.A NOWEGO CO U DZIE ROBIĄ NA ŚWIECIt'

18    bałamuty — rzeczami bałamutnymi, mało wartymi.

20 t e r m i n uje — zapisuje, szybko notuje.

25 pasternikaeh — pastwiskach 31 drugiego tęskno — innego martwi, smuci.

34 się gada o w i a r ę — rozprawia mi tematy religijne.

4-1 p r a w y — prawdziwy.

po w i6 Pauper inops... (łac.) — Biedny mizerak uchodzi za głupiego, a bogatemu przypisuje się mądrość. Gdyby Salomon był biedny, nazwany byłby jak tamten (czyli: głupi).

.MOST KRAKOWSKI

1 Charonie — Charon, mityczny starzec, przewo żacy cienie (dusze) zmarłych do Hadesu przez rzekę Styks