ksiazka10014

Istnieje również inna podstawa klasyfikacji kultury, a to komunikacyjna. Mianowicie u schyłku XIX wieku zaczęły występować zjawiska komunikacyjne na skalę masową, przedtem nigdy niespotykaną. Najprzód pojawiła się wielkonakładowa prasa, później radio, następnie film. a już w bieżącym stuleciu narodziła się telewizja IMikułowski-Pomoreki. s. 7], W konsekwencji powstało również nowe. niejasne i dyskusyjne pojęcie kultury masowej. Isrotną jej cechę miało stanowić celowe i świadome upowszechnianie informacji, nadawanej z określonego centrum za pomocą specjalnych środków [Żółkiewski: Przyczynek, s. ^-2] — a także: masowy zasięg, pośredni chnrakter przekazu i standaryzacja (ujednolicenie) treści, kierowanych w końcu do zróżnicowanej, ..otwartej’ publiczności.

W tym sensie książka nie jest narzędziem masowego komunikowania, chociaż można dyskutować, czy nie przejęła pewny cli cccii przekazu nia&iwgo. Nie jest jednak zaliczana do sfery kultury masowej zc względu na charakter komunikatu, kanał komunikacyjny, zasięg i sposób rozpowszechniania.

Kulturę masową utożsamiano z rozrywką ora/ przekazem treści banalnych -w przeciwstawieniu do kultury artystycznej wyższego poziomu, niejako elitarnej. len uproszczony podział pozostawał jednak w rażącej sprzeczności z demokratyczną ideą upowszechnienia kultury. zakładającą teoretycznie możliwość uczestnictwa wszysrkir.h w każdej formie kultury, lak/e najwyższego poziomu. W rezultacie musiało narodzie się inne pojęcie kultuiy cgali-l a r n e j jako synonim właśnie powszechnej dostępności kultury be/ obniżania poziomu.

Wraz / rozwojem wiedzy o komunikacji Społecznej oraz semiotyki, cały Zespół zjawisk kulluty symbolicznej zaczęto dzielićjeszcze inaczej. Podstawą klasyfikacji stał .się charakter symbolicznego przekazu, a głównie: jeżyka. Stanowiącego centralny punki przyjętej perspektywy. W ten sposób narodziły się pojęcia kultury teatralnej, filmowej bądź lelewizyjnej.

W sferze obiegu liieraiury sytuacja okazała się bardziej skomplikowana, ponieważ ze względu na wielowiekową rangę społeczną literatury jeszcze w XIX wieku iraktowanej jako reprezentatywna dla całej kultury i życia duchowego [Markiewicz: Pniska, s. 971 - odpowiednie określenia powstały już wcześniej Przede wsży.sikirn zaś wykształciło się pojęcie życia literackiego, na oznaczenie zjawisk twórczości, obiegu, rozpowszechniania i odbioru literatury [Głowiński i iii.: Slm/nik, s. 512'.

Kiedy więc zaczęte z czaserr używać terminu ..kultura literacka”, jego sens okazał się wieloznaczny. Z jednej strony bowiem, powstała tendencja do zastąpienia tym określeniem dawnej formuły życia literackiego, sugerując, żc kultura literacka to nic innego, jak zespół zagadnień związanych / komunikacją literacką [Żółkiewski; Wiedza, s. 75|. Natomiast w innym ujęciu za kulturę literacką uznano zespól przeświadczeń dotyczących liieiatury (Głowiński i in.: Sluwnik, #, 208|, czyli stan świadomości lilcnu kiej CjkMIoncj społeczności, a więc /..ikrcH pojęciu uległ pewnej redukcji.

Ostatnimi laty pojawiło się jeszcze pojecie kultury c ■/. y t e I n i c z t j. nic do końca skonkretyzowane. Jćro zakres. w stosunku do kultury literackiej jest i szerszy i zarazem węższy. Szerszy - /umiewa/ odnosi się do całego piśmiennictwa, a nic tylko do literatury pięknej. Węższy zaś, bo pozostaje wyłącznic w kontekście odbioru. Generalnie, prze/, kulturę czytelniczy można ro/jimieć zbiór norm społecznej recepcji tekstów piśmienniczych [Trubnikow, s- 33-34] oraz zespół przeświadczeń społecznych dotyczących piśmiennictwu, a'także poziom (zdolności produkcji i rozpowszechnianiu tekstów drukowanych.