Kukułka 2

XI, Kwestia międzynarodowej wymiany dóbr materialnych i duchowych

ONZ; 2) Finalizacji procesu dekolonizaeji świata, który zwiększy! ilość państw słabo rozwiniętych; 3} Nasilających się dyskusji i postulatów na forum organizacji międzyrządowych i pozarządowych w sprawie tworzenia .nowego międzynarodowego ładu ekonomicznego. aby zapobiegać nierównościom rozwoju w śwłeeie.

Pierwsza przesłanka zaczęła się ujawniać w drugiej połowie lat 60, XX w., kiedy zorganizowane przez UNESCO konferencje debatowały i uchwalały rezolucje na temat ..środowiska naturalnego*' i „środowiska człowieka”. W konsekwencji tych debat Sekretarz Generalny ONZ U Thant ogłosił raport pi. „Człowiek i jego środowisko” (2-6 V 1969). a w Sztokholmie odbyła się I Konferencja ONZ w Sprawie Środowiska Człowieka (5-6 VI 1972).

Druga przesłanka intensyfikacji myślenia o rozwoju w kontekście ekologicznym wyrosła na tle specyfiki rozwojowej większości nowych państw świata, których prawie 2/3 powstało po II wojnie światowej, głównie w rezultacie procesu dekolonizaeji. Zrodzony w ich środowisku ruch państw niezaangażowanych od końca 60. zgłasza! w imienin „Trzeciego Świata”, oprócz politycznych haseł pokoju, odprężenia i antykoionializinu, także postulaty w sprawie równoważenia współpracy gospodarczej z państwami wysoko rozwiniętymi.

Trzecia wreszcie przesłanka szerszego zainteresowania kwestią rozwoju w skali międzynarodowej wyrasta z ocen dotychczasowych asymetrii rozwojowych przez specjalistów, badaczy i funkcjonariuszy instytucji międzynarodowych. W ocenach tych akcentowano potrzebę dekolonizaeji ekonomicznej i kulturalnej państw nowo wyzwolonych, W ramach Konferencji Narodów Zjednoczonych do Spraw Handlu i Rozwoju (UNCTAD) idee te reprezentowała od 1964 r. Gai pa 77. Od 1968 r, głosił je również zrzeszający uczonych i przemysłowców Klub Rzymski, jego raporty ostrzegały przed negatywnymi konsekwencjami żywiołowego rozwoju przemysłowego i wzbogacały koncepcję „bezpiecznego rozwoju” wszystkich krajów.

Rozwijanie myśli 1 działań międzynarodowych w sprawach rozwoju na podstawie wymienionych przesłanek dokonywało się głównie w ramach światowego procesu internacjonalizacji wysiłków na rzecz ochrony środowiska człowieka, Rozwijano wymianę, informacji na temat jakości środowiska oraz tworzono normy i instytucje służące ochronie środowiska. Powołany po konferencji sztokholmskiej z 1972 r. Program Środowiskowy Narodów Zjednoczonych (UNEP) zajmował się rozwijaniem globalnego programu ochrony wszystkich systemów ekologicznych, integrowaniem problemów środowiskowych z rozwojem oraz pomocą dla wszystkich krajów w rozwiązywaniu trudności napotykanych w realizacji ich programów środowiskowych. Organem wspomagającym UNEP stała się. od 1974 r. Międzynarodowa Fundacja Środowiska Naturalnego i Osiedli, a od 1975 r. także Międzynarodowy Program Edukacji Środowiskowej.

W 1975 r. Rada Zarządzająca UNEP wprowadziła pojecie „ekorozwoju", z którego wynikał nakaz pragmatycznego podchodzenia do współzależności rozwojowych przyrody i społeczeństwa. Pojęcie to objęło kwestie rozwoju gospodarczego, cywilizacyjnego i społecznego oraz odpowiadające im eko standardy, jak również systemy monitoringu. Przy okazji oceny 1 Odęcia realizacji uchwały konferencji sztokholmskiej z 1972 r. UNEP zainicjował utworzenie przy ONZ Światowej Komisji środowiska i Rozwoju (19 XII 1983). Po 900 dniach prac pod przewodnictwem Gro Badem Brundtland przygotowała ona raport pt. „Nasza wspólna przyszłość", który przyjęty został przez Zgromadzenie Ogólne NZ (11 XII1987). Uzasadniał on tezę o powszechnej współzależności ekologii i ekonomii w realizacji i koncepcji „trwałego rozwoju" wszystkich grup krajów. Interpretował przy tym pojęcie „trwałego rozwoju" jako rozwój, który zaspokaja potrzeby obecne bez ograniczania możliwości przyszłych pokoleń, by mogły one zaspokoić swoje potrzeby,

W toku międzynarodowych dyskusji nad tezami Raportu Brand-tland zaznaczyło się powszechne poparcie dla koncepcji „trwałego rozwoju", Tezy te stanowiły oś dyskusji przygotowujących 1 Szczyt Ziemi w Rio (3-14 VI 1992r.). Niektórzy dyskutanci akcentowali na wet wyższość koncepcji „trwałego rozwoju” nad koncepcją bezpieczeństwa międzynarodowego, Na tle przygotowań do konferencji w Rio dozo mówiono o potrzebie partnerstwa między państwami bogatymi i biednymi, chociaż ograniczono się jedynie do deklaracji.

197