NAUCZYCIELE PISZĄ
Hałas, stres, pośpiech i niepokój stały się nieodłącznymi elementami współczesnego świata.
Tempo życia stale wzrasta, dlatego coraz trudniej zachować spokój i pogodę ducha. Dzieci również, podobnie jak dorośli, „wpadają" w szybki i męczący rytm, który niekorzystnie wpływa na kontakty międzyludzkie. Chcąc zachować własną równowagę i równowagę naszych pociech, powinniśmy umiejętnie wykorzystywać czas przeznaczony na odpoczynek i odprężenie. Relaks jest metodą, która może nam pomóc odzyskać utracony wewnętrzny spokój. Umiejętnie prowadzony relaks to świadome działania na granicy ćwiczeń fizycznych i umysłowych, pozwalające na pełne poznanie własnego ciała i jego możliwości oraz zrozumienie znaczenia swojej woli.
Dzięki własnej aktywności dziecko w wieku od 2 do 6 lat stopniowo poznaje fizyczne możliwości swojego ciała, uczy się panowania nad nim oraz umiejętności jego opisania. Zgodnie z wymaganiami otoczenia - zarówno w domu, jak i w przedszkolu - korzysta ze zdobytych zdolności. Władzę, jaką posiada nad samym sobą, pozwalającą wykonywać i kontrolować czyny i gesty, uświadomienia sobie krok po kroku. Dzięki temu lepiej panuje nad swoimi popędami, potrafi zahamować nierozważne ruchy, co ułatwia wysłuchanie innych osób, pomaga w koncentracji uwagi i skupieniu się na wykonywanych czynnościach.
Podczas prowadzenia zabaw relaksacyjnych z dziećmi należy szczególną uwagę zwracać na dobór odpowiedniego słownictwa, umiejętność dokładnego nazywania części ciała oraz pokazywania ich u siebie i innych, na fotografii czy w lustrze, itp.
W przypadku małych dzieci wskazane jest wykonywanie dodatkowych czynności przez osobę dorosłą, jak na przykład: wzięcie na kolana dziecka i bezpośrednia pomoc przy wykonywaniu wymaganych gestów i ruchów. Ważna rolę odgrywa także głos i światło. Kiedy dziecko ma oczy przymknięte lub znajduje się w półmroku, wspólna recytacja lub opowiadanie pozwala podtrzymać wątek, odnaleźć zagubioną myśl lub stworzyć nową na podstawie własnych wspomnień.
Z powyższych rozważań wynika, że kluczową rolę w osiąganiu celów podczas ćwiczeń relaksacyjnych odgrywa osoba dorosła. Najpierw, chcąc pomóc dziecku w relaksie i odprężeniu, musi sama nauczyć się doświadczać to, co stara się przekazać, by móc następnie przeżyć to wspólnie z dzieckiem.
Zabawy relaksacyjne dla dzieci w wieku przedszkolnym wymagają osobistego zaangażowania, wspomagają i ćwiczą koncentrację. Do zadań można wykorzystać zabawki, np.: piłkę, skakankę, serso, lub inne przedmioty: chusteczkę, wstążkę, kartkę papieru, albo „skarby przyrodnicze" znalezione przez dzieci: kamyk, liść, szyszka, kasztan, źdźbło trawy. W miarę możliwości powinniśmy ćwiczyć także zmysły smaku, węchu i słuchu, o których często zapominamy i nie w pełni wykorzystujemy. Zmysł wzroku jest wykorzystywany w każdym zadaniu. Pomaga dziecku w przyswojeniu gestów, ruchów, czynności i w tworzeniu własnego wyobrażenia o otaczającym świecie. Dziecko, które dobrze poznało swoje otoczenie, łatwiej znosi stres, jest spokojne i nie czuje się zagrożone, gdyż zna związki miedzy przyczynami i skutkami obserwowanych wydarzeń. Koncentracja na jednym ze zmysłów uspokaja i odpręża malucha, gdyż pozwala uniknąć poruszenia związanego z nadmiarem bodźców: hałas, obrazy, zapachy.
PRZYKŁADY
ZABAW RELAKSACYJNYCH
zabawa „Dłonie i oddech" (od 3 lat) Korzyści: poświęcenie uwagi oddechowi i temu, jak jest odczuwany na skórze dłoni; ćwiczenie to uspokaja i odpręża dziecko oraz uświadamia mu, czym jest oddech.
Materiały: zbędne Przebieg ćwiczeń:
Zajęcia można prowadzić w dużej grupie, z kilkorgiem dzieci lub z każdym dzieckiem oddzielnie.
Podczas ćwiczeń dziecko siedzi lub leży. Dziecko dmucha na wnętrze dłoni, kilkakrotnie przesuwając rękę powoli przed
36 Bliżej Przedszkola. Wychowanie i edukacja. MAGAZYN SPECJALNY nr 7-8.46-47.2005