Latin0002

6

Objaśnienie wymowy	Pisownia	Wymowa
qu wymawia się jak polskie kw	aqua (woda)	akwa
	ąuintus (piąty)	kwintus
	neąue (ani)	nekwe
jeżeli następuje samogłoska na-	persua-deo (przekonuję)	perswadeo
leżąca do tej samej sylaby, su	sua-vis (słodki)	swawis
wymawia się jak sw, a w innych	su-o (szyję)	suo
wypadkach jak su	su-us (swój)	suus
th wymawia się jak polskie t	theatrum (teatr)	teatrum
v wymawia się jak polskie w	vinum (wino)	winum
	vita (życie)	wita
x wymawia się jak polskie ks	index (spis)	indeks
	exerdtus (wojsko)	ekserdtus
	pax (pokój)	paks

AKCENT W JĘZYKU ŁACIŃSKIM

W języku łacińskim rozróżniamy samogłoski długie i krótkie. Samogłoskę długą wymawiano dwa razy dłużej niż krótką. Długość samogłoski oznaczamy poziomą kreską nad samogłoską, np.: 6, a krótkość znakiem: ~, np.: 6. Zjawisko długości lub krótkości samogłosek nosi nazwę iloczasu.

Akcent zależy od iloczasu sylaby przedostaniej wyrazu. Sylaba jest długa, jeśli zawiera długą samogłoskę (syllaba natura longa zgłoska długa z natury); krótka, jeśli zawiera samogłoskę krótką (syllaba natura brevis zgłoska krótka z natury). Jeżeli po samogłosce występuje grupa spółgłosek, samogłoska jest positione longa (długa z położenia). Samogłoska przed samogłoską jest krótka, np.: video, victorfa.

Akcent w języku łacińskim pada na:    _/

—    przedostatnią sylabę wyrazu, jeśli jest ona długa, np.: cul-tu-ra, nat-u-ra

—    sylabę trzecią od końca wyrazu, jeśli przedostania sylaba wyrazu jest

krótka, np.: fa-bu-la, do-mi-nus, vic-to-n-a.

Wyrazy nie mające własnego akcentu, tzw. enklityki, np.: -que i, -ne czy, -ve czy, lub powodują przesunięcie akcentu wyrazu, do którego są dołączone, na jego sylabę pierwszą od końca, np.: a-mas-ne czy kochasz?, senatus populusąue Romanus senat i naród rzymski. Jeżeli przedostatnia sylaba wyrazu przed enklityką jest długa, a pierwsza od końca krótka, akcent nie ulega zmianie, np.: materąue i matka, pleraąue bardzo wiele.

Iloczas podaje słownik języka łacińskiego. W skrypcie podano iloczas przedostatniej sylaby wyrazu (nie oznaczono iloczasu sylab długich z położenia).