ontogeneza6

Jtozunij ii i cm otul (tl i ]<•/!<> zaburzeniu a rchtihililttcjo metodą Vojty

Ryc. 13. W miarę rozwoju niemowlę coraz więcej czasu spędza w pozycji czworaczej.

Osiągnięcie czworakowania i uzyskanie stabilności grzbietu jest stanem wyjściowym do samodzielnego siadania. Dziecko przechodzi wtedy, opuszczając jedno biodro na podłoże, z pozycji czworaczej do siadu skośnego. Podpiera się na jednej ręce i bocznej powierzchni uda. Następnie poprzez odepchnięcie się od podłoża z jednoczesnym prostowaniem nóg w kolanach osiąga siad prosty. Jeśli potrafi już dźwigać tułów na czterech kończynach będzie mogło usiąść prosto i używać do zabawy obu rąk jednocześnie, lecz dopóki grzbiet dziecka nie jest jeszcze wystarczająco silny, używa ono kończyn górnych, aby podeprzeć się w siadzie. Opada do przodu lub na boki (Ryc. 14). Wtedy na ogół samo nie siada i nio należy go do tego nakrar.iać. Dziecko, które w wieku ośmiu miesięcy osiągnęło już umiejętność siadu prostego i potrafi czworakować, zwykle pozostaje w siadzie nie dłużej niż dwie; minuty. Gdy widzi coś leżącego o metr dalej, przechodzi do czworakowania i wykonuje kilka kroków. Znowu siada, chwyta przedmiot, bawi się nim i znów po najdalej dwóch minutach zmienia miejsce i pozycję. Siad nie jest jeszcze „dojrzały” jeśli obserwujemy zaokrąglanie się pleców oraz podginanie kolan. Dopiero stopniowo doskonalenie czworakowania poprawia w siadzie wyprost sułowia w pionie i powoduje dociśnięcie całych powierzchni tylnych ud do podrożą.

Jeśli 'natomiast dziecko sześciomiesięczne sadzamy w rogu kanapy, na poduszkach, to zmuszamy je do utrzymania pionowej postawy tułowia, zanim

jego grzbiet jest do tego przygotowany. Dziecko albo upada do przodu wyginając w pałąk kręgosłup, albo opada w bok i ustawia asymetrycznie kręgosłup tak, że stanowić to może zagrożenie dla jego przyszłej postawy. Obecnie obserwuje się znaczną liczbę niemowląt z asymetrią ułożenia, a ponad 70% uczniów szkół podstawowych ma wady postawy lub płaskostopie. Asymetria ułożenia nasila się właśnie poprzez nadmierne obciążanie kręgosłupa podczas zbyt wczesnych prób sadzania niemowlęcia. A więc prawidłowa pielęgnacja i rozsądek rodziców mogą przyczynić się do zmniejszenia problemów dziecka w późniejszym okresie życia.

Samodzielne przyjmowanie przez dziecko wyższej niż dotąd pozycji świadczy, że jest już ono do tego pod każdym względem przygotowane. Oznacza to, że aparat ruchu (kości, mięśnie, stawy i więzadła) gotowy jest na pokonywanie nowych obciążeń. Wówczas nie grożą więc dziecku deformacje lub efekty przeciążenia. Zatem okres czworakowania to w jakimś sensie zbieranie kapitału zdrowia fizycznego na przyszłość.

Stosowanie nosidełek, utrzymujących tułów niemowlęcia w pionie, powinno mieć miejsce dopiero wtedy, gdy dziecko ma przygotowaną mięśniową osłonę dla kręgosłupa - a więc wtedy, gdy niemowlę nauczy się utrzymywać tułów

Ryc. I-I. Siad prosty nie wymaga funkcji podporowej rąk.