P1090737

1.    Zjawisko stylizacji biblijnej w tekstach pozabiblijnych

Stylizacja językowa (a więc także i odwołania do tekstu Pisma Świętego) zakłada bowiem istnienie w świadomości autora, ale także i czytelnika, odbiorcy tekstu stylizowanego istnienie cech, które jednoznacznie odnoszą się do wzorca stylizacyjnego. „Wszelka stylizacja ujawnia »re-gulamość« swego wzorca, mimo że reguły te nigdy nie zostały skodyfi-kowane. Powtórzenie niektórych cech świadczy, że w rozumieniu autora i jego współczesnych te właśnie, a nie inne, uznano za konstytutywne dla naśladowanego stylu. Wzorzec w relacji do tekstu stylizowanego jest więc przede wszystkim wiązką konwencji”¹. W tekstach literackich do celów stylizacyjnych (podszywania się, naśladowania) najczęściej wykorzystywane są elementy najbardziej wyraziste, mające największą frekwencję, powtarzające się we wszystkich tłumaczeniach. Zjawisko stylizacji biblijnej w literaturze polskiej ma bardzo długą, bo już kilkuwie-kową obecność². Realizowane być mogło zarówno w sferze koncepcyj-no-ideowej, jak i tworzywa językowego. Nas interesować będzie przede wszystkim ta druga płaszczyzna zabiegów stylizacyjnych, gdyż pozwoli odtworzyć te cechy stylu biblijnego, które w świadomości autorów funkcjonowały jako wzorcowe, typowe dla Pisma Świętego.

2.    Wszelkie wypowiedzi autorów przekładów Biblii, w których dzielą się oni z czytelnikami różnego rodzaju problemami translacyjny-mi, m.in. dotyczącymi stosunku do tradycji przekładowej na płaszczyźnie cech językowo-stylistycznych. Uwagi na ten temat formułowane są najczęściej w przedmowach oraz komentarzach pod tekstem kanonicznym Pisma Świętego. Szczególnie obszerne wypowiedzi mamy w translacjach doby średniopolskiej, zwłaszcza XVI stulecia.

1

M. Eustachiewicz, „ Psalmodia polska " Wespazjana Kochowskiega na tle staropolskich stylizacji biblijnych, „Pamiętnik Literacki” 1974, LXV, z. 2. s, 46 47.

2

‘Szeroko historię stylizacji biblijnej w literaturze polskiej przedstawia min. W. Kubacki, O stylu biblijnym „Ksiąg narodu I pielgrzymstwa polskiego", w: Żeglarz i pielgrzym. Warszawa 1954, s. 205 274. Zob. także: T. Urujerski. Stylizacja biblijna, w: Encyklopedia katolicka, t. 2, Lublin 1976, s. 447 450.