P1290019

V

197

stosowano do coraz większego terytorium, a wreszcie - do całego półwyspu.

ITZAMNA (juk. „Dom Iguan”) - w rei. Majów najwyższy bóg, uważany czasem za syna —► Hunab Ku, męża —► Ix Chebel Yax lub 4 Ix Chel. Uosabiał niebo, zarówno dzienne, jasne, jak i ciemne, nocne lub dżdżyste, ale był również związany z roślinnością i ziemią. Posiadał 4 odpowiedniki o tym samym imieniu kojarzone z 4 stronami świata i 4 różnymi kolorami (por. —* bacabowie, —► chakowie, —* tlalo-kowie). Przedstawiano go zwykle jako bezzębnego starca i czczono pod różnymi imionami.

ITZPAPALOTL (azt. „Motyl z Obsydianu”) - w rei. azteckiej jedna z bogiń-matek, związana z chichimekami i —► Mixcoatlem, czasem zaliczana do tzitzimime. Przedstawiano ją w postaci kobiety i cechami motyla.