Rozstrzyganie kolizji w czasie opiera się teź na zasadzie: iex retro non ógii (ustawa nie działa wstecz). Wyraża to np. art. 3 kodeksu cywilnego: „l stawa nie ma Mocy wstecznej, chyba, tĄ to wynika z jej brzmienia lub celu".
Zasada le.x retro mm agit oznacza, te akt normatywny odnosi się jedynie do tych stosunków, które powstały już po jego wejściu w życie, czyli • jak to się często określa - pod rządami danego aktu normatywnego. Nie dotyczy stosunków, które powstały pod rządami starej ustawy.
(■dy na przykład nieruchomość rolna została sprzedana w drodze ustnej umowy, zgodnie z obowiązującymi podówczas przepisami, to umowa taka jest ważna nadal, mimo iż aktualne przepisy wymagają dla sprzedaży niernchomości formy aktu notarialnego.
Sprawą o szczególnym znaczeniu jest określenie moment|u wejścia w iwp nowYck przepisów prawa karnego. Ustawodawca musi baczyć, by nie doprowadzić do naruszenia fundamentalnej i od wielu setek lat uznawanej w całva cywilizowanym święcie zasady nullumi crimen sine legł Oznacza ona, że przestępstwem jest tylko taki cfcyn, który był zabroniony pod groźbą kary jeszcze przed
popełnieniem. W normalnych warunkach nie można czvpu uznać na przestępstwo post tac tum.
kodeks karny stanowi, że dla oceny przestępstwa popełnionego pod rządami starej ustawy, a sądzonego po wejściu w życie ustawy nowej stosuje się jednak nową ustawę, jeśli nie pogarsza ona sytuacji sprawcy lub jest dla niego względniejsza (art. 2 § I k.k.).