326
uczestniczą w przemianie materyi'). Opierając się głównie na rezultatach, do których Ehrlich doszedł, a który w molekule białkowatej przyjmuje jądro czynne oraz łańcuchy boczne z przeważającym w nich procesem utleniania, dochodzi Yer-worn do wniosku, że grupa, zawierająca benzol, stanowi jądro biogenu, a do niego dołączają się także inne grupy, służące do odbudowy biogenu. Do tych grup zalicza Verworn głównie węglowodany oraz tłuszcze, wśród których głównie dokonywa się utlenienie. Jądro, posiadające zdolność przyciągania pewnych grup atomowych z materyałów odżywczych, kieruje czynnością regeneracyjną biogenu. Atoli obok tego procesu istnieje drugi, polegający na rozkładzie samego jądra, przyczem zachodzą wielkie zmiany w całym biogenie. Rozkład taki mógłby pociągnąć za sobą zanik całej budowy molekuły biogenowej; środkiem ochronnym przeciw tej ewentualności jest polimeryzacya, właściwa biogenom, a na tein się zasadzająca, że biogen przyjmuje między istniejące w nim grupy atomowe nowe grupy jednorodne, co pociąga za sobą wzrost i rozmnażanie się organizmu.
Wszelako Verworn zastrzega się wyraźnie, iż swój pogląd ma jedynie za hypotezę tymczasową, która ma wyjaśnić procesy życiowe komórki, a bynajmniej nie marzy o tern, jakoby sam chemizm miał wystarczać do wyjaśnienia zagadki życia. Innego atoli zdania są A. Wagner2), Otton Butschli3) i prof. Nusbaum4), podług których życie organiczne można zrozumieć tylko na podstawie zasad fizyko-chemicznych. Prof. Nusbaum odrzuca neowitalizm, zwłaszcza w formie, podanej przez J. Reinkego; z drugiej zaś strony nie może on nie uznać, iż nawet poznanie całkowite ciał chemicznych, tworzących substan-cye białkowate, nie wystarcza jeszcze do przyczynowego wyjaśnienia życia. W końcu tak pisze prof. Nusbaum: »Jeżeli jednak powiadamy, że neowitalizm w znaczeniu biomechanizmu ma swoje własne, czysto biologiczne metody badania, zdobywa pewne zasady ogólne i pewne prawa, nie mające widomego, bezpośredniego związku przyczynowego z fenomenami przy-
*) M. Verworn: Die Biogenhypothese. Jena 1903, str. 25 nastp.
*) Por. A. Wagner: Vitalismus? — Berlin 1902. sir. 16 nastp.
s) Otlo Butschli: Mechanismus und Vitalismus. Leipzig 1901.
*) Prof. J. Nusbaum: Z teki Biologa. Lwów 1905, str. 45.