R - stopa procentowa w Stanach Zjednoczonych, q - stała, v - stała.
Zgodnie z teorią parytetu stóp procentowych przepływy towarów, usług i kapitału muszą się nawzajem równoważyć. Eksport netto danego kraju musi być równy ilości kapitału wypływającego minus ilość kapitału napływającego. Przykładowo, jeśli realna stopa procentowa w Stanach Zjednoczonych jest wysoka w porównaniu z zagranicznymi stopami procentowymi, kapitał jest przyciągany do tego kraju. Nawet ułamek procentu dodatkowego zysku może spowodować napływ setek miliardów dolarów do zainwestowania w Stanach Zjednoczonych. Aby powstrzymać tak ogromny przepływ kapitału, musi się jeszcze coś dziać jednocześnie ze wzrostem amerykańskiej stopy procentowej. Tym czymś jest zwyżka kursu dolara (zob. rysunek 8.6).
Rysunek 8.6
Zależność między slopą procentową w Stanach Zjednoczonych a kursom dolara amerykańskiego
Stopa procentowa
Źródło: R.E. Hall, J.B. Taylor, Makroekonomia, jw„ s. 356.
Wyższa stopa procentowa w Stanach Zjednoczonych wymaga silniejszego dolara amerykańskiego. W przeciwnym razie następowałby duży napływ kapitału, który byłby niezgodny z przepływami handlowymi. Silniejszy dolar powstrzymuje napływ kapitału przez stwarzanie oczekiwań, że później nastąpi spadek kursu dolara, który zniweluje korzyści płynące z wysokiej stopy procentowej w Stanach Zjednoczonych.
Istota teorii parytetu stóp procentowych sprowadza się do wskazywania zależności między różnicą stóp procentowych a oczekiwaną deprecjacją danej waluty (w naszym przykładzie dolara amerykańskiego). Przy założeniu, że współczynnik określający różnicę stóp procentowych i oczekiwanej deprecjacji
Rysunek 8.7
Związek miądzy różnicą stóp procentowych a oczekiwaną deprecjacją waluty (w */«)
Źr ód to: R.E. Hall, J.B. Taylor, Makroekonomia, jw., s. 377.
dolara jest równy jedności, wzrost różnicy między stopami procentowymi o 1 punkt procentowy powoduje wzrost oczekiwań deprecjacji dolara amerykańskiego także o 1 punkt procentowy, i odwrotnie (zob. rysunek 8.7).
W odróżnieniu od teorii tradycyjnych (strumieniowych) zasobowe teorie kursu walutowego dotyczą krótkiego okresu. Przyjmuje się w nich, że parytet siły nabywczej tworzy warunki równowagi długookresowej bilansu obrotów bieżących, natomiast zgodnie z parytetem stóp procentowych kształtuje się równowaga rachunku kapitałowego bilansu płatniczego. Kurs walutowy jest traktowany jako cena aktywu (zasobu), a niejako cena kształtowana na rynku pod wpływem zmian popytu i podaży15.
Wśród zasobowych teorii kursu walutowego wyróżnia się teorię portfolio oraz tzw. modele monetarne14. Zgodnie z teorią portfolio (nazywaną też teorią rynków finansowych) kurs walutowy jest zmieniającą się relatywnie ceną zasobów krajowych i zagranicznych (pieniędzy i papierów wartościowych), zmiany kursu zaś są efektem albo zmian w popycie, albo zmian w podaży składników portfela. Z kolei autorzy różnych modeli monetarnych zwracają uwagę na rolę pieniądza w strukturze majątku podmiotów gospodarczych.
'* Zob. D. Salvatore, International Economics, jw.
14 Zob. szerzej E. Cfcrabonszczcw&ka. K. Kalicki, Teoria i polityka..., jw.
249