i programów telewizyjnych, o zbliżonych upodobaniach, uks/tałto*^ nych właśnie przez amerykańskie filmy i popularną muzykę. Mówi 9 lei o amerykańskim stylu życia, mając na myśli styl życia polegają -na rozbudowanej sferze wydatków na wygodne życie, „przejadaniu'* dochodów, nadmiernym zadłużaniu się gospodarstw domowych w :p3 I go ni za poszukiwanymi dobrami, niedocenianiu tradycyjnych wartości rodzinnych i duchowych.
Szczególnie duże znaczenie dla rozwoju społeczeństwa ma globalizacją j gospodarki. Polega ona na współdziałaniu gospodarek, branż i przedsię. gospodarka globalna biorstw ponad granicami państw. Globalna gospodarka to współzależny system ekonomiczny w skali całego świata, który powoduje, że procesy zachodzące w różnych miejscach wzajemnie na siebie wpływają. Na przykład wojna w Iraku spowodowała zakłócenie wydobycia ropy i wzrost jej ceny. Ib z kolei wpłynęło na wzrost kosztów transportu i produkcji na całym święcie, nie tylko w Iraku. Dobra koniunktura w gospodarce chińskiej w ostatnich latach spowodowała ogromny popyt na środki produkcji, m.in. na stal i węgiel. Konsekwencją tego był wzrost ceny tych surowców f| i problemy zaopatrzeniowe w wielu przemysłach na całym święcie. CokoMR wiek się stanie w kraju, który jest znaczącym producentem jakiegoś dobra & lub jego znaczącym nabywcą, natychmiast powoduje to reakcję w innych częściach świata.
Czynniki globalizacji. Już tysiące lat temu europejscy kupcy prze-JB ! mierzali szlaki azjatyckie w poszukiwaniu możliwości poszerzenia wy-j miuny handlowej. Odkrycia geograficzne i rozwój transportu morskiego ■ zwiększyły obszar wymiany gospodarczej o inne kontynenty. Zawsze Ę : motywem internacjonalizacji było dążenie do zwiększenia skali sprze- I . dąży, dostępu do cennych surowców, wykorzystania taniej siły roboczej S - czyli motywy ekonomiczne. Dopiero w ostatniej dekadzie ubiegłego ! wieku proces umiędzynarodowienia gospodarki osiągnął bardzo wysoki « i poziom intensywności i złożoności, co w istotny sposób zmieniło obraz J[ j światowej gospodarki. W tym właśnie czasie powstały korzystne warunki C/ynnlkj globalizacji j do pogłębienia globalizacji w sferze gospodarki, spowodowane przede ■ wszystkim upadkiem komunizmu w Europie i rozpadem Związku Ra-j d/ieckicgo. Kilkanaście nowych krajów, w tym Rosja, zostało włączonych ij * do systemu wolnego rynku. Również przemiany polityczne w Chinach S i zaptKvąikovvały rozwój nowoczesnej gospodarki w tym regionie świata.
I Na płynął tam międzynarodowy kapitał, otworzyły swoje siedziby wielkie i korporacje transnarodowe.
Rewolucja informacyjna i informatyczna, upowszechnienie się Inter* § i netu i telewizji satelitarnej doprowadziły do ujednolicenia pragnień kon* 1 I sumpcyjnych ludzi i zunifikowania popytu. W większości krajów ludzie i I czytają książki i gazety, które są krajowymi edycjami międzynarodowych • tytułów, oglądają te same kanały telewizyjne, korzystają z tych samych i systemów operacyjnych i wyszukiwarek. Nastolatek w bogatej Ameryce I 11 nastolatek w biednym kraju afrykańskim mają te same potrzeby i ma* I
rżenia - noszą dżinsy albo ich podróbki, jeżdżą na rowerze i deskorolce, I słuchają tych samych zespołów, oglądają te same filmy. Zjawisko to w mar-1 ketingu nazywa się knliforni/:uji| potrzeb - pod wpływem amerykańskich 1 seriali i widcoklipów ludzie mają takie same marzenia ~ każdy chce żyćI w Kalifornii i posiadać wszystko to, co mają bogaci Amerykanie. Kaliforn*-} zacja potrzeb i szybko postępujący proces standaryzacji produktów i usług i pozwalają na wprowadzanie produktów spełniających międzynarodowe i standardy techniczne i użytkowe na wiele rynków, bez ponoszenia wyso-1 kich kosztów dostosowania ich do lokalnych rynków.
Duże znaczenie w przyspieszeniu globalizacji gospodarki miał też roz-1 wój i potanienie transportu, czyniąc opłacalnym masowy przewóz produk-1 tów i surowców w odległe części świata.
Ważnym czynnikiem globalizacji jest stopniowe znoszenie barier cel-1 nych i liberalizacja obrotu towarowego, inspirowane przez międzynaro-1 dowe organizacje gospodarcze. Stwarza to zachęty do importu i eksportu, 1 a także do inwestowania za granicą.
Przedsiębiorstwa podejmują decyzje o inwestowaniu za granicą i sprze-j dąży tam swoich wyrobów, kierując się korzyściami ekonomicznymi, któ-1 rych źródłem są:
Korzyści ekonom i global
• globalny efekt skali sprzedaży i produkcji - sprzedaż w kilkunastu czy I kilkudziesięciu krajach powoduje, że niektóre koszty stale rozkładają ł się na wielokrotnie większą liczbę produktów, dzięki czemu znacznie 1 obniża się koszt jednostkowy produktu;
• różnice kosztów wytwarzania w krajach biednych i bogatych - moż-1 liwość lokowania zakładów wytwórczych w krajach o niższych kos/-tach pracy oraz ochrony środowiska, zlokalizowanych blisko źródeł i surowcowych, co znacząco zmniejsza koszty wytworzenia produktu. 1 Korzyści z globalizacji odnosi nie tylko przedsiębiorca, ale leź kon.su- i
ment. Otrzymuje produkty o światowym standardzie za cenę dostosowaną |
do jego możliwości finansowych. Nowości docierają w tym samym czasie i do wszystkich konsumentów na całym świccie. W każdym kraju, do któ-1 rego podróżuje, może otrzymać takie same produkty i usługi. Wyrównuje 1 się jakość produktów w różnych krajach, poprawia się ochrona praw kon* I sumenta oraz bezpieczeństwo obrotu towarami i usługami.
Podmioty globalizacji* W procesie globalizacji uczestniczą następujące podmioty:
• organizacje międzynarodowe,
• przedsiębiorstwa.
Państwu angażują się w konkurencję globalną, dążąc do podniesienia międzynarodowej konkurencyjności narodowych przedsiębiorstw i stwarzając zachęty do inwestowania /agtanicznych przedsiębiorstw na terenie swojego kraju. Dbają o bezpieczeństwo obrotu, tworzą korzystne warunki do prowadzenia biznesu, kształcą młodzież, budują infrastrukturę. Do krajów najbardziej zaangażowanych w globalizację należą m.in.: Smga-