spirala milczenia4

11B imila Srcręsni

Generalnie mo2na powiedzieć, że Win, gdzie nic ma kontrowersji, lam nie ma opinii publicznej. Warunkiem kontrowersyjności jest istnienie dwóch opir.ii. W takiej sytuacji nasuwa się pytanie: którą 2 ruch należy uznać za publiczną? Mnzna założyć, że opinią publiczną jest opinia dominującą, i tu w podwójnym sensie, izn. wyrażana zarówno pr/rz większość, jak i przez środowiska opiniotwórcze. Natomiast właściwą opinia publiczną jest opinia mniejszościowa, która zawsze jest formą przejściową, znikającą bądź wzrastającą. Należy podkreślić, że zawsze mamy do czynienia z. procesem formowania się opinii publicznej, a nie z jej formą siała., lo zjawisko nazywa się dynamiką opinii. Dla Noelle-Neuir.ann pojęcie „opinia publiczna" było od początku związane z. reprezentatywnymi badaniami nastrojów ludności Autorka, wychodząc od anaiizy lego pojęcia, chciała sformułować nowe rodzaje pytań : modele analizy, za pomocą których można by trafniej mz stosując konwencjonalne pytania i dotychczasowe schematy obserwować tendencje rozwojowe nastrojów opinii publicznej.

Z hipotezą spirali milczenia wiąże się zjawisko konformizmu społecznego. Człowiek jest istotą społeczną, ma potrzebę życia w grupie - stąd ’.ęk przed odrzuceniem. społecznym Według autorki człowiek ma pewną wrażliwość na opinię swego otoczenia, tak jakby rr.iał do tego specjalny organ. Tak jak receptory fizyczne rejestrują zmiany w otoczeniu przyrodniczym, tak receptory społeczne notują zmiany „klimatu opinii". 1'cnnin ten został wprowadzony przez Glanvil(e'n w połowic XVII w w Anglii, ale w nieco innym sensie. Jest lo dobry termin, gdyż wyraża istotę zjawiska - zewnętrznośei w stosunku jednostki, i wpły wu na jej psychikę, tak jak klimat wpływu na ciału jednostki (Goban-Kkis, 1984, s 51],

Jednak opinia publiczna zmienia się w pewnych momentach, a jej stan jest punktem odniesienia jednostek, wskazuje im bowiem, en mają mówić i myśleć w taki sposób, aby nic różnić się ml otoczenia. Poparciem tezy, że ludzie są wyczuleni na klimat opinii, jest przebieg sondaży opinii publicznej. Relatywnie rzadko na pytanie o Opinię poda odpowiedź „nie wiciu''. Ludzie mają tendencję do przy pisy waiiia innym swoich własnych poglądów. Gdy brakuje publicznego .sprzeciwu, spora część ludzi odczuwa zgodność własnych opinii z opiniami innych Proces ter. sięga daicj. ponieważ gdy jakiś problem staje się przedmiotem publicznych kontrowersji, zwolennicy każdej ze stron uważają, ze większość ma te same poglądy co oni Przyczyną lej fałszywej percepcji jest l/.w. wzorzec z wierć iadl anego postrzegania.

E. Noelle-Ncun-.anii przedstawiła trzy narzędzia służące do badania klimatu opinii.

Zalicza do nich:

1.    pytaniu dotyczące obserwacji środowiska przez jednostkę.

2.    pytania dotyczące gotowości do prezentacji własnych poglądów,

1. skalę polaryzacji określa ona stopień zróżnicowania w danym środowisku ocen co do lego, które poglądy są aktualnie do-.ninu.iącc jNoellc-Ncuttiatn. 1979, i. l?0).

_EmUHUb Km1» eirotywf■» ayewł sfi-al rrtl.r® u l tollfrłteorwrn 119

Wyniki badań wykazały. żc analiza klimatu opinii publicznej Icptcj pną ihi-vuic wyniki przyszłych wyborów ni/ aktualne przekonania wyburczę respondentów Okazało się bowiem. Ze r.ic własne przekonania wyborcze są li. najwrZim;;-S7C, lecz indywidualna obserwacja klimatu opinii publicznej, i/n. ocena, które poglądy zyskują na popularności, a które tracą. Ocrr.a '.a wpływa istotnie na gotowość do głoszenia własnych opinii, a w- konsekwencji r.a zachowania wyborcze Okazało się. że im większa polaryzacja poglądów. tym bardziej ludzie wstrzymują się od rozmów na kontrowersyjny temat ze swymi oponentami - go rowi są dyskutować jedynie ze zwolennikami własny er. poglądów Tendencja iwj powoduje, że. oceny co do tego. które poglądy są dominujące, jeszcze kmdz.cj się polaryzują, ponieważ podstawą ocen są wyłącznie poglądy własnego środo-wisk.t (Noclle-Ncumann, 1979, s 50|.

Opinia publiczna nie jest zjawiskiem stałym, wręcz przeciwnie - mamy do czynienia z formowaniem się i zmianami opinii. Może się zdarzyć, ze opin a publiczna jest zgodna z. opiniami prywatnymi To jest najprostsza sytuacja modę Iowa, gdzie opinia publiczna wyraża wolę większości C/ęstu zdarza się rów nież, ze opinie większości i opinia publiczna to dwie różne opinie D/.icie sic lal z powodu mechanizmu spirali milczenia Odrzucie, że ma sic za sobą poparcie opinii publicznej, sprzyja wypowiadaniu zgodnych z nią poglądów, |kk!czhs gdy odczucie przeciwne sprzyja milczeniu {Cioban-Klas, 1984. s 53) Swoje poglądy przestają, w obawie pized wyizolowaniem, wygłaszać ludzie, którzy i/, ją. ze są one ni.no popularny. Natomiast ci, którzy mają odczucia przeciwne, bardzo chętnie zabierająglosfW konsekwencji następuje spiralny proces wyciszania jerd nycli, a wzmacnianie innych opinii, co doprowadza do ustalenia jednej op on publicznej jako obowiązującej. Ncclle-Neumann stworzyła r.ipntczę spirali milczenia, aby rozwiązać problem zniekształconych danych fcadawvzych. Hipotez i opiera sic na pięciu zasadniczych założeniach

1.1 .udzie tworzą obrazy rozkładu opinii w swym społecznym otoczeni.' m rz oceniają kierunek zmian tych opinii Kierują się przy tym guasi-staiyslyi/iiyri zmysłem, wyczuciem, ktorr poglądy są większościowe, a które mc. Obserwują które opinie wzmacniają się. a które bacą zwolenników. Jest to wymaganie wstępne do powstania lub ruzwoju opinii pul:licznej jako interakcji jedno ;■ »• wych opinii i domniemanej opinii otoczenia. Intensywność obserwacji oloc/cnia zmienia się nic tylko zgodnie z indywidualnymi zainteresowaniami daru kwestią, lecz również zgodnie z indywidualnymi oczekiwaniami co do konieczności publicznego wypowiadania się w danej kwestii

2 Gotowość do publicznego przedstawiania swych poglądów zmienia się zgodnie z jednostkową oceną rozkładu opinii oraz kierunku jej zmiar. w otoczeniu społecznym. Jesl większa, jeśli jednostka wierzy, że jej własny pogląd j?$i coraz. hardziej dominujący lub (jeśli nV jest jeszcze dominując)'! sianie się Iku dziej powszechny lesl mniej gotowa do wypowiedzi, gdy czuje, że jej własny poe'ą.1 ir.vi -\«iv.rcr sor^c.-.—e Stenie-* ,v!cai'<- ws p:>w i.adania rp n wuar-