skanuj0002

4

•    indukcja jest równa zeru nie u osi poprzecznej, lecz, w punkcie przesuniętym Jo niej o kąt u, czyli nlannctyc/na oś neutralna obraca się o kul a względem geometrycznej osi neuinilnej^

•    u przypadku inas/yny nasyconej strumień ulem zmniejszeniu, co powoduje zmniejszenie sily elektromotorycznej indukowanej w tworniku maszyny prądu stałego. —

Rys.3. Oddziaływanie twornika: a) przebieg strumienia biegunów głównych, b) przebieg strumienia oddziaływania twornika. c) przebieg strumienia wypadkowego.

Najhardziej niekorzystne dla

maszyny_j esn7~przesuiityćTe osi'

neutralnej. Powoduje to, żITwóśi poprzecznej, gdzie umieszczone są szczotki, występuje pole magnetyczne, a więc w zwartych przez szczotkę zezwojach indukuje się napięcie, co powoduje przepływ Znacznego prądu w tych obwodach i pojawienie się _ iskrzenia pod szczotkami. Aby termi-zapobiec^ wykonuje oj ię. dodatkoy^e małe Bieguny między biegunami głów nymi i zasila je lak, by strumień tych biegunów znosił w osi neutralnej strumień 'wywołany oddziaływaniem twornika. Ponieważ działanie tych dodatkowych biegunów (nazywanych komutacyjnymi) ma być proporcjonalne do prądu wirnika, ich uzwojenia są połączone szeregowo z uzwojeniem wirnika. Aby przeciwdziałać zmianie rozkładu indukcji pod biegunami głównymi, wykonuje się specjalne uzwojenia umieszczone w nabiegunnikach tych biegunów. Uzwojenia le, zwane kompensacyjnymi, są połączone szeregowo z uzwojeniem wirnika, przy czym kierunek prądu w tych uzwojeniach musi być przeciwny do kierunku prądu wirnika pod danym biegunem. Ze względu na duży koszt, uzwojeniu kompensacyjne wykonuje się tylko w dużych maszynach o mocy powyżej kilkudziesięciu kilowatów. Pewne zmniejszenie szkodliwych wpływów oddziaływania twornika w stretie hictmnów cjou nvch można uzvskąć_ptzez^jWvięLszenjg~szcz.ę)iny powietrznej między biegunami a wirnikiem. Dlatego w maszynach prądu stałego wykonuje się szczeliny większe niż w maszynach indukcyjnych. Ponieważ strumień oddziaływania twornika pojawia się głównie na skrajach biegunów, w ykonuje się często nahiegunniki w taki sposób, że szczelina pow ietrzna jest najmniejsza w osi bieguna i stopniowo zwiększa się w miarę oddalania od tej osi.

5. Rodzaje silników |)n)du stałego

Ze względu na sposób zasilania uzwojenia wzbudzenia znajdującego się na biegunach głównych rozróżnia się kilka rodzajów silników prądu stałego, (Jeżeli uzwojenie wzbudzenia nie jest połączone z uzwojeniem wirnika, lecz jest zasilane z obcego źródła napięcia, to silnik nazywamy

obcowzbudnym. Jeżeli uzwojenie wzbudzenia jest połączone /. uzwojeniem wirnika, to w zależności oc sposobu ieKo połączenia mówi się o silnikach bocznikowych, szeregowych lub bocznikowi)-szeregowyeh (rys.4.).    -

Rys.-I. Połączenia uzwojeń silników prądu stałego: aj obcowzbudnego.

h) bocznikowego, l) szeregowego, d) szeregowo ■ bocznikowego

6. Charakterystyka mechaniczna silnika b(JV*.nik()'vego    ⁵

Charakterystyką mechaniczną silnika prądu stałego mi/swamy zależność prędkości obrotowej_

od momentu obrotowego rozwijanego prze? silnik! ’

"^Zależności (3) i (4) wynika. żcfpiydkość obf. i->wą silu k.i prądu sUilego^określa wzór:

U-l,R_t ,

-)    (5)

cjb

Przedstawiając tę zależność w postaci spm\ dwćJi sklndnb.ów i korzystając z (2) otrzymamy:

(6)

Rt

r,tp

gdzie C(=c_t c„

Jeżeli moment rozwijany przez silnik jest równy / vn i (M <I). wówczas prę 4 >śe silnika jest równa:

(7)

Prędkość ta nazywa się prędkością idealnego '■    -.u wego dlatego, żc przy rzeczywistym biegu

jałowym moment rozwijany przez silnik jest ni m, _: z pokonuje on w. stępujący w silniku moment strat mechanicznych i silnik nie obciążony ud H ąb Pubie¹ ■* pew ien prąd 1, rl! i wytworzenia momentu Mn.

Ponieważ zarówno rezystancja Ri jat i tlruimcń (przs pominięciu oddziaływania wirnika) są stale, można zależność (6) napisać w postaci:

gdzie:

( n = n,) -CM

N)

C = R,/(c,0)

Na podstawie tej zależności można wykreślić charakterystykę mechaniczną silnika bocznikowego.

Cl ni rai' t ci \ 'l yka mechaiiicz.ua przebiega "'-.rdzo płasko. ~ Spadek piędkosu od biegu jałowego do obciążenia znamionowego (odcinek AB) wynosi zwykle 3 -f- Ś °o prędkości idealnego biegu jałowego. I nka ■■•b.n.ikl eryslykę liazy w a m y charaktery .-tyką sztywną

Rys.5. Charakterystyka mechaniczna silnika bocznikowemu

7. Charakterystyki silnika bocznikowego

Charakterystyka mechaniczna pivc-dM.i\vi.*n.» : yv5 jest l/w. charakterystyką mechaniczną naturalną. Jeżeli w obwód twornika włączymy dodatków.. yM.incje Rd- to zgodnie z zależnością:

U	R'i ^+ &d , ,
cd>	e,®*

otrzymamy charakterystyki mechaniczno szitn/ne (ry

(9)