�egna�ek5

136

Wśród metod opartych na słowie. czyli uw metod werbalnych. najczęściej towimim łąnmępmcc:

-    opowudsme.

-    opis;

-    wy}stawne;

-    pogadanka:

-    dyskusja:

-    wykład;

-    praca 2 kupką (podręcznikiem).

• tmimait do metod oparach na obserwacji, nazywanych też metodami oglądów jud lalK-mny jest p o k a a a niektórzy, jak np. Cł Kupi sic wicz, dodają jcsacte pomiar'.

Metody oparte na dmlatoości praktycznej obejmują:

-    metodę łaboraaoojną

-    metodę tsjęć prmktycmych (ćwiczeń);

-    atndtn.

W literaturze pedagogiczny z połowy ubiegłego wieku można było spotkać się równe^{1 2} z trzyczęściową klasyfikacją metod kształcenia, ale opartą na kryterium aktywności uczniów ar procesie uczenia się².

Jeśli zatem uczeń:

|> ducha 1 percypuje informacje przekazywane mu w gotowej postaci przez nau-ayoeła-mamy do czymema metodami podającymi (wykład, opo-madamc);

2) nabywa wiadomości w dialogu z nauczycielem - sąto metody poszu² kując c (pogadanka heurystyczna.dyskusja);

1) aamodnełmc (przy pomocy pośredniej nauczyciela) zdobywa wiadomości lub langpRoki — będą to metody samodzielnej pracy ucznia Ipraca 2 książką, praca laboratoryjna, praca na działce szkolne) i w

wmzzmńef²

łcariupcą klasyfikację przedstawia W. Zaczyński, który dokonuje podziału metod kształcenia według kryterium pełnionych przez nie funkcji dydaktycznych. Kiytcnum to pozwała mu wyróżnić:

a)    metody służące zaznajomieniu uczniów z nowym materiałem (a wśród nich metody podające, problemow e, eksponujące 1 praktyczne):

b)    metody utrwalana materiału nauczania.

c)    metody ■pra^itinsa natągnięi² andtołnycb⁴

kuca urną kwalifikację metod kształcenia przedstawia W. Okoó w ostatnich wyd—ach swijięn podręcznika pt Wprowadzeni² do dydaktyki <>y/>ln<j. Wymienia w mej triery gmpy metod, a mianowicie.

'MaulN ²

' I ZlwwS^ ISnnwiimyisirMiinMM. Waian 1960. ², 96 'Mmiii

' w.f«r|    fww lUaw. Weuw 1974, • 434.

1)    metody asymilacji, czyli metody podające - oparte giównie na aktywności poznawczej o charakterze reprodukcyjnym (pogadanka, dyskusja, wykład, praca z książką oraz uczenie Mg programowane);

2)    metody aą.m o dzielne go dochodzenia do wiedzy, zwane problemowymi - oparte na twórczej aktywności poznawczej, polegające na rozwiązywaniu problemów (klasyczna metoda problemowa, metoda sytuacyjna, burzy mózgów, mikrona uczenie i gry dydaktyczne);

3)    metody waloryzacyjne inaczej eksponujące - charakteryzujące się dominacją aktywności cm»icjonałno-anystycznej (metody impresyjne i metody ekspresyjne);

4)    metody praktyczne - o przewadze aktywności praktycznej (metody ćwiczebne 1 metody realizacji zadań wytwórczych¹.

Jeden z głównych twórców dydaktyki zawodowej w Polsce. T. Nowacki, uważa, że podstawą klasyfikacji metod kształcenia może być ich przydatność jjfi kształcenia teoretycznego i praktycznego. Na uwagę zasługuje równic/ klasyfikacja metod proponowana przez J. Półturzyckiego, dla której punktem wyjścia ;cu założenie, że proces kształcenia składa się z procesu nauczania 1 uczenia się. Procesom tym odpowiadają odpowiednie metody. Do metod nauczania zalicza on³:

-    metody oparte na słowie (wykład, opowiadanie, pogadankę, opis, wyjaśnienie);

-    dyskusję (wielokrotną, panelową, czyli obserwowaną, okrągłego siołu, seminaryjną);

-    metody problemowe (mJn. burta mózgów, metoda sytuacyjna, metoda przypadków. metoda inscenizacji);

-    metody praktyczne (ćwiczenia, zajęcia laboratoryjne, różnego rodzaju zajęcia praktyczne);

-    nauczanie programowane.

Natomiast wśród metod samodzielnego uczenia się wymierna²:

-    obserwację, jako metodę uczenia się;

korzystanie z wykładów;

-    korzystanie z dyskusji, żywego słowa;

korzystanie z takich źródeł jak; rozmowa, pondy, instrukcje słowne itp.;

-    korzystanie z podręczników;

-    sporządzanie notatek;

-    wykonywanie ćwiczeń; formułowanie i rozwiązywanie problemów;

1

*    W. Okoń.    .... op. en, ą 279. Wa scMtnNjąyó wikłi pnnrt W. Oto

wymienił l«y giupy metod (słowne, oglądowe i praMysn²) PUaWjw ŁtssyiWjt>c Bsuw mS na wypracowanej prm siebie teorii kształceniu wielostronnego.

¹ J. Pólturryckl. op. ©IŁ, a. 120-131.

2

   Ibidem, s. 136-157.