�egna�ek2

m

- przyspieszenie ^ręiciowt" (dotyczące prayipifttcnil tylko w abnk atddórych pRcdiwobw n—cnnu) ftp.

W Polsce katatonie uczniów zdolnych nic doczekało »>e jeszcze rozwiąż ^nwpuytK

Niezwykle vaaą rok w kształceniu uczniów zdolnych odgrywają nauczyciel^{1 2} ctad tek do opeta nad tymi uczniami powinni być kierowani najlepsi nauczyciele, ftnrómi om byt odpowiednio przygotowani do ujawniania zdolności oraz do tek rozwoju w procesie edukacyjnym.

11.4. Uczeń trudny

pojęcie „ucrcó trudny" wiąże sic ściśle z pojęciem dziecka trudnego. Nazwą tę wprowadzili do języka psychologicznego Aleksander Thomas i Stella Chen Dziecko „trudne² - według mch - to takie, którego wzorce zachowania są mak przewidywalne. Dzieci te są niezadowolone, gdy sytuacje zmieniają się, często płaczą i wytartą² negatywny nastrój, a także wycofują się z nowych doświadczeń i teagoją aimyane na większość stymulacji pochodzących z otoczenia. Na pod² umie prowadzonych przez siebie badań stwierdzili. Ze dzieci - klasyfikowane przez nieb jako „trudne" - wykazywały więcej problemów w zachowaniu niż pozostałe dzkci'.

Kajprostne wytłumaczenie tego zjawiska sprowadza się do tego. że „trudne" cechy dnccka - przejawiające się w jego zachowaniu - są symptomami głębszych problemów psychologicznych, które występowały we wczesnych okresach rozwojowych i towarzyszą dziecku przez wiele lal. Towarzyszą mu zatem i wtedy, kiedy stąje uę uczniem

Z pedagogicznego punktu widzenia uczeń trudny, to - najogólniej rzecz ujmując - taki uczeń, który stwarza trudności wychowawcze nauczycielom i rodzicom. W literaturze pedagogicznej można spotkać różne definicje ucznia trudnego.

Według W. Okonia, uczeń trudny to 4 -1 uczeń nieprzystosowany społecznic i iscpoddający » oddziaływaniu wychowawczemu"⁷ Bardzo zbliżoną, w swej istocie definicję ucznia trudnego podają również autorzy Nowego słowniku pedagogiki procy, dla których pojęcie to jest tożsame z uczniem „nieprzystosowany²^² społecznie Objawami tego nieprzystosowania mogą być:

•    .agresja werbalna i fizyczna;

•    brak kontaktu zatoczeniem,

•    uotowamc się od grupy i obawy przed stycznoścuum z innymi ludimś;

•    reakcje nieadekwatne do sytuacji i wyrażające się w próbach wyminięcia trudności;

RS

•    wreszcie wyraźne przekraczanie norm współżycia ąiiknip M|RP i kradzież'¹.

Natomiast N. Havm. na podstawie badań empirycznych ł ttńtói wyodrębnił cztery odmiany nieprzystosowani² chankUryujriw H nriuaał ucznia trudnego. Są to:

l> .rachowania agresywne, które przejawiają mą w agrest łbytotod HAtoiS ncj; jest ono wyrazem przewagi procesów pobudzania nad pwiii—i ł—w|g

2)    zachowania powściągliwe, których wyrazem je² lęk oraz naloaw aif ad otoczenia społecznego, tu zachodzi przewaga procesów hamowani²;

3)    zachowania niedojrzale, to jest nicodpowśadająoc dmau ofcMMTOt jfjfMM wemu ucznia;

4)    zachowania delikwentne. których wyrazem są poważne wykroomajnRn normom moralnym, np. przynależność do grap przestępczych, ucieczki czy wagary”².

Źródłem nieprzystosowania społecznego uczniów mogąbyd:

•    negatywne oddziaływania środowiska rodzinnego <np. rodzna paudcgkam, zaniedbywanie obowiązków rodzicielskich. oadopiekaóczaść up.j,

•    rozbieżności oczekiwań i ambicji rodziców oraz dążeń i adeaniń' dziecka;

•    nieprawidłowości rozwoju psychofizycznego dziecka (nadmierna pokdb wość lub zahamowania):

•    niepowodzenia szkolne;

•    błędy wychowawczo nauczycich (sympatie i antypatie, brak obutojwmna w ocenianiu, nadmierny rygoryzm, da komunikacja ampenomins j maniami itp.);

•    niekiedy wybitne uzdolnienia uczniów ftp.

Uczniowie trudni wymagają odpowiednich działań rnw|aKanjajclL Najbardziej pożądana byłaby współpraca szkoły i rodziców', która rnnfliiinfiłlj fcpoi

poznanie uczniów i tym samym dostosowanie działań ------j-lrnrjjnyrll iki inrtjwł

dualnych potrzeb uczniów. Działania te pownmy zmierzać m m. do bud/rma RH ucznia we własne możliwości, pokonywania własnej nieśmiałości. mdymiudkN^ wanta podejścia w nauczaniu i wychowaniu itp.

' ż VmU M. HmH,SA Milk², /ąrUtoM OwnU, WSlT. Warwm 2001. a. 4J7. ' W Okm. Nv²t thyMilk I6p M.i 417.

1

*    T Nowacki. K KorabiewelwNowecfca. B Beneśto.apktiL,s Z7ł.‘

2

   W. Okoń. Nowy jfrnmiń.... op. dt. S 417.