0000901

stóp, 15,46 mtr.). W jeden dzień spadło raz 25 i pół cala (66 ctm.).

Dćszcz nie tylko samóm odwilżaniem staje się użytecznym. W powietrzu unosi się wiele rozmaitych gazów i cząsteczek, które zdrowiu ludzkiemu i zwićrzęcemu są szkodliwenr, ale za to są potrzebne roślinom. Dćszcz je spłókuje na ziemię i doprowadza roślinom, a dla płuc oczyszcza powietrze.

Skoro po dószczu słońce spojrzy na ziemię, już zaczyna jćj uprowadzać wodę w postaci pary. Nie długo powierzchnia oschnie, i tylko ta woda się pozostanie, która wsiąknie w ziemię lub w drzewa. Ale i ztamtąd ona niezadługo uchodzi. Wiatry ją zabiórają i unoszą daleko. Tam znowu gdzieś spada w postaci dószczu, spływa do rzśk i uchedzi do morza.

Gdyby teraz nie było wynagrodzenia za- ubytek wody, jużby dawno nasze strony zamieniły się w straszne, puste piaski. Ale Stwórca umiał temu zaradzić. Są morza, które dniem i nocą parują, a wiatry unoszą z nich parę i tg wodę, którą nam morza pochłaniają rzókami, oddają nam napowrót dćszczem. Tćm rnądrśm urządzeniem nie mamy nigdy wody ani za wiele, ani za mało. Gdyby rzeki nie odprowadzały zbytku wody do morza, wody by nas zalały; gdyby morza nie zasycały-nas deszczami, jużby ani kropli wody nie było u nas.

Oprócz wymienionych cztórech głównych czę-

ści składowych powietrza, znajdują się jeszcze i inne gatunki, ale wszystkie w małćj, niejednokrotnie liczbą nie dającćj się wyrazić ilości. Szczególnej zasługują na uwagę ozon i kwas sale t r z a u y.

Ozon nie jest r iczćm więcej, jak kwasoro-dem, który pod wpływem elektryczności, promieni słonecznych i innych okoliczności, nabrał spotę-gowanśj własności cbemicznćj. Działa wtedy szybciój i łączy się z innemi ciałami łatwićj. Połączenie się kwasorodu z jakićin ciałem nazywamy oksydacyą. Własność oksydowania posiada ozon znaczniejszą.

Zapewne ozon zawsze się w powietrzu znajduje, ale w tak małśj ilości, że go nie można aui zważyć, ani nawet spostrzćdz. Wićmy tylko, że zimą i na wysokich górach, jako tóż po burzy znajduje się go w powietrzu znacznie więcej. Może być, że on w naturze ważniejszą gra rolę, aniżeli się tego domyślać umiemy.

Kwas sale t rżany (Scheidewasser) jest połączenie chemiczne węglika z kwasorodem. Oba te gazy jak wićmy, składają głównie całą masę powietrza, ale nie są połączone chemicznie, tylko oba pomięszane i każdy z nich zatrzymuje swą odrębną własność. Jeźli dwa ciała jakie połączą się chemicznie, natenczas utrącają oba swe odrębne właściwości i tworzą nowe ciało, z całkiem innemi właściwościami, o czem się późniśj przekonamy.