0007001

132

roku na najwyższym punkcie i wyliczyłem wszystkich towarzyszących mi zakopiańskich przewodników. Wkrótce potem odebrałem od tegoż p. Doli era drugi list, w którym mnie uprzejmie prosił, abym moje twierdzenie udowodnił; sądził bowiem p. sekretarz, że się mylę, biorąc zapewne inny, mniejszy szczyt za najwyższy; albowiem trafiło się to już wielu turystom zwiedzającym Gerlach, iż sami siebie oszukując twierdzili o tern, czego nie do-kazali. Takie powątpiewanie ze strony Węgrów wcale mnie nie zdziwiło. Gdy byłem podczas pierwszej wyprawy na Gerlach w Szmeksie, i nie chciałem stamtąd brać przewodnika, opowiadano mi, że znany turysta węgierski Maurycy Dechy (Deczi), który miał sam bez przewodnika odszukać wyjście na Monte Rosa w Szwajcarji, przez dwa tygodnie mozolnie szukał przejścia na. Gerlach, lecz go nie znalazł. Dlatego też litośnie potrząsali Węgrzy głowami, gdyśmy z naszej pierwszej nieudanej wyprawy z niczem do Szmeksu wrócili, dziwiąc się nad taką naszą, jak nazywali, pychą i zarozumiałością. To mnie najwięcej do przedsięwzięcia drugiej wyprawy pobudziło; obrażona miłość własna, nie dała mi spokoju, dopóki nie dopiąłem swego. Otóż powtarzam, takiem niedowiarstwem Węgrów wcale nie byłem urażony, bo wiedziałem, że p. Doller mnie nie zna i nie wie o tern, iż od 27 lat chodząc ciągle po szczytach gór, miałem sposobność poznać je i umieć dobrze rozróżnić, jaki szczyt jest wyższy a jaki niższy. Opisałem więc p. D. różne charakterystyczne oznaki, które się na najwyższym punkcie Gerlachu znachodzą. W kilka dni później otrzymałem odpowiedź w tych słowach: Es ist gar kein Zweifel mehr, Sie waren auf der richtigen hochsten Spitze. Przekonali się zatem Węgrzy dowodnie o prawdzie mojego twierdzenia. Najmilsze mi jednak to wewnętrzne przekonanie, że mimo doznanych zawodów i trudów pierwszy utorowałem drogę na Gerlach dla następnych turystów.

m.

W miarę, jak Zakopane, za wpływem Chałubińskiego, coraz bardziej stawało się modnem letniskiem ogólnopol-skiem, zaczęła wzrastać potrzeba obszerniejszego kościoła; stary, drewniany kościółek z roku 1847, oddawna już był za ciasny, tak, że w niedzielę podczas nabożeństwa, gdy wewnątrz tłoczono się nadmiernie, przynajmniej drugie tyle. zwłaszcza górali, modliło się na dworze,' tuląc się do modrzewiowych ścian świątyni. Nawiasem mówiąc, był to bardzo malowniczy widok, utrwalony przez Józefa Rapackiego na jednym z jego zakopiańskich obrazów.

Wobec tego postanowił ksiądz Stolarczyk w roku 1877 zbudować nowy kościół, większy znacznie, murowany, zakupiwszy odpowiedni grunt we wspaniałem miejscu, co mu wobec oporu górali, niechętnych temu kosztownemu przedsięwzięciu, wcale nie przyszło łatwo \ Gdy wreszcie plan nowego kościoła, sporządzony przez warszawskiego architekta Dziekońskiego, a ofiarowany przez Chałubińskiego, uzyskał potrzebne zatwierdzenia, w roku 1880 stanęły fundamenty, poczem budowa zwolna postępowała naprzód, gorliwie popierana przez zabiegliwego „Jegomości", który nie szczędził trudów, gdy chodziło o zbieranie potrzebnych funduszów. Od tej chwili różne koncerty i przedstawienia „na budowę kościoła" stale były na porządku dziennym zwłaszcza w czasie sezonu.

Po sezonie, we wrześniu, gdy już goście rozjechali się na