0010001

Pr.

( 162 ;

Pr.

z Egiptu r. ś. 2414. Zastępował on miejsce kościoła u Izraelitów, aż do czasu, póki Salomon nie wystawił kościoła podług modelu, który Dawid mu zostawił, który był jedyneni miejscem czci Boskiej, i który obwieszczał całej ziemi jedność i wielkość Boga. Łączył ten kościół cały lud Izraelski w jedno ciało Religii. Przybytek starozakonny był podług nauki św. Pawła obrazem nieba, gdzie Chrystus siedzi na prawicy tronu majestatu Boskiego, będąc ministrem świątyni i prawdziwego przybytku , który Pan wystawił a nie człowiek. Qui consedit in de.rtra sedis magnitudinis in coelis, sanctorum minister et Ta-bernaculi veri, quod Jixit Dominus, et non homo. Podług myśli apostoła przyrównać można do rozmaitych części przybytku ziemskiego, świat widzialny i niewidzialny, które są równie podległe Chrystusowi. Pierwszy: jest to przysionek zostawiony zelży-wościom bezbożnych, jako ów przybytku był wystawiony na odmiany przykre powietrza. Quoniam da-tum est gentibus, et cioitalem sonetom calcabuni. Część przybytku nazwana Sancla, do której wnijście nie było pozwolono, tylko samym kapłanom, figurowało mieszkanie błogosławionych , do którego nie mogą wnijść jak tylko kapłani, dla ofiarowania bezustannie kadzidła chw-ały na ołtarzu złotym , który stoi przed tronem Boga. In -priori quidem Tabernaculo semper introibant sacerdoles, sacrifi-oiorum ojficia eonsummanles. — San-eta sanctorum gdzie spoczywała Arka, która była jakby sam tron Bóstwa, i gdzie najwyższy kapłan wchodził raz tylko w roku. In secundo autem , se-mel in anno, figurowało miejsce najdostojniejsze i najwłaściwsze nieba, gdzie Bóg odmalował swe doskonałości, jak najźywszemi kolorami, i gdzie zebrał wszystkie skarby swej wielkości, tam przeraieszkiwa chwała i światłość nieprzystępna najświętszej Trójcy. Ta jest prawdziwa świątynia , która nie jest zrobiona ręką ludzką, do której Chrystus ma prawo wnijść , jako prawdziwy najwyższy kapłan, i który sprawuje nieustanną ofiarę. Christus assislens Por-ti/e.c futurorum bonorum, per amplius et perfectius Tabernacułum non mami factum, ... per proprium sanguinem introwit semel in sancla, aelerna re-demptione inventa.(adHebr. Cap. 19.) Wprzód, nim^wielki przybytek był wystawiony, miał Mojżesz maleńki, i był to pewny gatunek namiotu, postawiony wśrodku obozu , gdzie on wchodził dla rozmawiania się z Bogiem, i wywiadywania się woli jego, nazywał się przybytek przymierza, i Mojżesz z rozkazu Boga wystawił go za obozem , gdy Izraelici rozgniewali Boga czcząc cielca złotego. Aloyscs lollens Tabernacułum, tetendit emira castra procul, vocavitque nomen ejus Tabernacułum foederis.

To słowo Tabernacułum w piśmie świętem oznacza niekiedy dom czyli mieszkanie. Remisit unu?nquemque in labernacuła sua, oznacza także po prostu namiot. Nudatus est in tabernaculo suo. Bierze się jeszcze za niebo mieszkanie błogosławionych. Sanctorum minister et tabernaculi ve-

Pr.

( 163)

Pr.

ri, <]^u°d fi^x,t Dnmmus et non homo. 2a kościół który Bóg zaszczyca swą przytomnością, Ecce tabernacułum Dci cum hominibus. To słowo nakoniec znaczy niekiedy wszystkie części Przybytku Sanctuarium, sancta, przy-sionek, i sam kościół.

Święto namiotów, Tabernaculorum, bvlo to jedno z trzech wielkich uroczystości, którą obchodzono po żniwach dnia lógo miesiąca Tisri, przez siedm dni, które oni przepędzali pod namiotami, w budkach urobionych z gałęzi, na pamiątkę obozowania pod namiotami ich ojców na puszczy. Mensę seplimo festa celebrabitis, et habitabitis in umbraculis septem die-bus etc. Dawano każdego dnia lej uroczystości pewną liczbę bydląt na ofiarę, i jednego wołu na ofiarę błagalną za grzechy, i wszyscy Izraelici w przeciągu całego tego czasu , sprawowali sobie uczty wesołe z żonami swemi i synami, na które przyjmowali Lewitów obcych, wdowy i sieroty. Po upłynieniu dni siedmiu, te święta kończyły się nową uroczystością, którą obchodzono dniaosmego, i w której była zakazana wszelka ręczna praca , jako też i pierwszego, wszyscy mężczyźni powinni byli iść do przybytku, a później do kościoła, ani nie powinni byli tam się pokazywać z rękami próżucmi, ale ofiarować Panu dary i ofiary, i dziękczynienia, każdy w stosónku za dobra, które ód Boga odebrał. Non apparebit antę Dominum uacuus, sed ojjeref unusquisque secundum quod habuerit, juxta henediclionern Domini Dei sui, quam dederit ei. (Exod. Cap. 23.)

PRZYGOTOWAĆ Preparare, kładzie się najprzód za przyrządzenie, Ecce prandium meum parani. 2) za urządzenie , Parole viam Domini. 3) za wyznaczenie, Parasli in dulcedi-ne tua pauperi Deus. Wyznaczyłeś o Boże ubogim żywność, a to z wielką słodyczą i dobrocią. To się ma rozumieć o dobrach, któremi Bóg obdarzał Izraelitów na puszczy, i o łaskach, które spuszcza na kościół swój. 4) bierze się za uczynienie widoczne czego. Parauit Dominus brachium Sanctum suum, in oeulis omniuni gen-tium. Pan uczynił widocznem swe najświętsze ramię w oczach wszystkich narodów; to ramię jest Chrystus, który siedzi na prawicy Ojca. 5) ustalić, utwierdzić, Parafa sedes tua extunc. Tron twój jest utwierdzony od wieków. Praeparans montes in uirtule sua. On ustala góry swą wszechmo-cnością. 6) przynosić, sprawować, Vir pauper calumnians pauperes, similis est imbri uckcmenti, in quo paratur James.. Ubodzy niesforni, którzy szkalują innych, są podobni do nawałnic, które sprawiają nieurodzaj zamiast przynoszenia żyzności. (Pro-vcrb. Cap. 28.)

PRZYJACIEL. Amicus, w powszechności uważane to imię, bierze się za bliźniego, z którym nie mamy żadnego zajścia. Diliges amicurn tuum sicut te ipsum. Levit. Cap. 19. to jest, bliźniego twego brata. Si inlra-veris in segetem amici tui, et manu conteres, ingressus uincam proscimi tui comedesunas. (Deutoron. Cap. 23 et 24.) Na tein miejscu bliźni i przyjaciel, biorą się za jedno. Przyja-