0011101

Fc. (178) Fu.

•porodziła Fineesa.' Exod. Cap. 6.

FYLAKTERYA. Nazwisko grcckio, które znaczy praeservalivum, daje sig ono zawinięciu z pergaminu, na którem pisane były słowa prawa Mojżeszowego, aby je zawsze w pamięci chowano. Dilatant cnim p/iylacteria sua. Doktorowie prawa i Faryzeuszowie, którzy usiłowali okazać się gorłiwszemi w reli-gii od innych, nosili zawinięcia tego gatunku nadzwyczaj okazalsze, na których wiele słów pisali. Ten zwyczaj zasadzał się na owem przykazaniu, które Bóg dał narodowi żydowskiemu, żeby nosili w ręku i na czołach swoich przykazania prawa. Et ligabis ca qua~ ń signum in mami tua, eruntyue ąuasi. monumentum antę oculos lans. Deuter. Cap. 6. Exod. Cap. 13. Brali oni literalne te wyrazy, które tyle tylko znaczyły, iż byli powinni zawsze mieć przed oczyma prawo Boskie, i wykonywać go, i w tym celu chciał Bóg, żeby jego rozkazy szczególniej były wyryte na gruncie ich serca. Ponite haec verba in cordibtis et in animis ve-stris. Przetoż raczej wykonaniem ich, trzeba było okazać się wiernemi w zachowaniu, aniżeli nosząc przykazania pisane w obszerniejszych zawinięciach. Żydzi zwykli byli pisać na tych swoich fylaktcryach te cztery rozkazy prawa. •Ofiarujcie roi wszystkich pierworo-•dnych z ludzi i zwierząt, którzy są •pierwszemi owocami swych matek.» i dalśj co następuje aż do wiersza 10, rozdziału 13. księgi Exodu. 2) Od wiersza 11. pierwszego rozdziału, .kie-«dy was Pan wprowadzi do ziemi Chapman • i t. d. aż do wiersza 16- 3) Od wiersza 4go rozdziału 6go. Deutoro-nom\ iSłuchaj Izraelu Bóg twój Paa jest sam Bogiem, i t. aż do wiersza 2go. 4) nakoniec od wiersza 13go rozdziału ligo tejże samej xięgi. •Jeżeli wy będziecie posluszncmi wszy-•slkim przykazaniom, które ja wam «daję» i t. d, aż do końca wiersza 21. Żydzi nazywają te Fylakteria The~ phillim.

U

■

GAAL. Pogarda. Syn Obeda. Człowiek możny, i wielkiego zaufania po między Sychimitami; przedsięwziąwszy uwolnić swych współobywateli z pod uciemiężenia i tyranii Abimelccha, był zdradzony i wydany od Zebula, którego Abimclech ustanowił rządcą miasta Sichcm. Abimelech te zamachy zniweczył a Zebul przymusił Gaala do wynijścia z miasta Sichem, do którego się był schronił. Judic. Cap. 9.

GAAS. Niepogoda. Góra w kraju pokolenia Efrajma, z północnej strony tej góry było Thamnat Sarę, miejsce wsławione grobem Jozuegoj strumień Gaas wypływał z tej góry, i wpadał do śródziemnego morza. Josue. Cap. 24. II. Reg. Cap. 23.

GABAA. Pagórek. Miasto w Palestynie pokolenia Beniamina, sławne narodzeniem Saula pierwszego króla Izraelskiego, i chaniebnym występkiem, który popełnili mieszkańcy jego przeciw małżonce młodego jednego Lewity, który będąc w podróży, przybył tam na nocleg. Ten Lewita był przyjęty do domu niejakiego starca który go sprowadził do siebie. Skoro tam siedli do wieczerzy, lud cały zebrawszy się otoczył dom jego, i domagał się z wielkim krzykiem, aby im był wydany podróżny, dla dogodzenia ich sromotnej

Ga.

(179)

Ga.

rozpuście. Lewita ażeby uśmierzyć niegodziwą żądze rozchukanego ludu, był przymuszony wydać im swoję małżonkę która wystawioną będąc na ich rozpa-saną pożądliwość przez całą noc, padła nieżywa z rana po de drzwiami domu, w którym znajdował sięmążjćj. Znalazł ją Lewita nieżywą, porościnał trupa na dwanaście części , porozsyłał po jo-dnćj do każdego do dwunastu pokoleń Izraelskich, by ich wszystkich zniewolił do zemszczenia się takowćj sromoty. Zgromadził się licznie lud ze wszystkich dwunasta pokoleń, domagali się, aby pokolenie Beniamina, pośród którego to stało się, wydało im winowajców dla ukarania ich, lecz Beniainici nie chcąc się nakłonić do zadosyć uczynienia tak sprawiedliwemu żądaniu, przedsięwzięli bronić Gabaonitów, i rozpoczęli wrnj-nę w której wyginęło prawie całe to pokolenie, tak dalece, iż nie ocalało z niego tylko sześćset ludzi. Nie można czytać bez wzdrygnienia się tego postępku Lewity, ale Bóg dopuścił go dla żywszego wrażenia temu nieczułemu ludowi, i rozpoznania całej zgrozy występku popełnionego w Gabaa. Wzniecenia oraz w sercach żądzy zemszczenia się za tę zbrodnią, jako czyniącą zakałę całemu narodowi. Być to może podług myśli śgo Athanazego, że Bóg chciał nam wystawić w tych zdarzeniach tragicznych, obraz okropnych podziałów i gwałtownych prześladowań, które miały powstać w kościele chrześci-ańskim z powodu szerzących się herezyj. Są inne miasta wzmiankowane w piśmie zwane Gabaa, ponieważ to imię znaczy '^v języku hebrajskim pagórek» wysokość, a że Judea jest krajem górzystym, pismo święte oznacza częstokroć nazwi

ska właściwe, przez te znaczące pagór-

ki, wysokość. Judicum. Cap. 20. 31.

GABAA TH. Fineesa. Miasto położone w górach Efrajma, które było dane w podziale Fineesowi kapłanowi synowi Eleazara, i było miejscem pogrzebu tegoż Eleazara. Josue. Cap. 24.

GABAON. Pagórek. Miasto stołeczne Gabaonitów, wybudowane na miejscu wyniosłem, blisko dwóch mil odległe od Jerozolimy ku stronie północnej; dostało się w podziale pokoleniu Beniamina, i dane było Lewitom familii Kaat. Gdy Jozue wszedł do ziemi obiecanej, mieszkańcy Gabaonu, obawiając się by ich niespotkał los, jakiemu podpadły miasta Jcricho i Hai, użyli podejścia dla ocalenia swego życia. Zmyślili iż wysłani byli do Jozuego od narodu bardzo dalekiego kraju, który życzył sobie przyjaźni z ludem Bożym, i zawarli z nim przymierze; Jozue i starsi w I-zraelu, zezwolili na ich żądanie. Nie radząc się Pana w tej rzeczy tak wielkiej wagi. Po trzech dniach przekonali się, że ten lud mieszkał w kraju bardzo bliskim. Izraelici chcieli ich wygubić, ale Jozue i starsi niedopuścili tego, z powodu danego słowa, które im poprzysięgli. Tak więc Gahaonici ocaleni przy życiu z obowiązkiem jednak, iż powinni byli dostarczać wody i drew na usługę Przybytku Boskiego. (Służba której oni dopełniać musieli, trwała do upadku państwa żydowskiego). Lecz pięciu krń-łów którzy w pobliskości mieli swoje państwa, rozgniewani na Gabaonitów o zawarcie tego przymierza z Izraelitami, wybrali się na oblężenie Gabaonu, którego mieszkańcy dopraszali się pomocy od Jozuego : wybrał on się przeciw ich nieprzyjaciołom których zniósł 23*