03501

29

Zabytki ostrohikowe.

nica togo stylu Przeworsku. Przedewszystkiem będą. to kościoły, klasztory, zamki, ratusze miast, a jako budowy przeważnie ceglane, nie mogąc rywalizować z arcydziełami zagranicy, odznaczają się odmienną od tamtych cechą. Zabytki architektury ostrołukowej w Polsce nie są dotąd umiejętnie zebrane, nie weszły też do kompendyów historyi sztuki; nie możemy też wskazać daty wystąpienia rozwiniętego stylu, to tylko pewno, że najstarsze zabytki odnoszą się dopiero do początków XIV stólecia, a spotykamy się z niemi jeszcze na początku XVI w. Co się tyczy szkół odrębnych a miejscowych typów, rozróżmćby wypadało okolice Mazowsza, Wielkopolski i Kujaw, gdzie piękne zabytki ostrołuku nie są bez związku z architekturą Krzyżaków takiego np. Torunia i okolice Krakowa po Sandomierz, Częstochowę, Lwów, Drohobycz i t. d. gdzie znów spotyka się odrębny typ budowli kościelnych na poły ceglanych, nie bez związku z tradycyą Iwonowskich. "Wszystko to oczekuje wyjaśnienia, zbadania na miejscu przez zdjęcie dokładnych planów, przez studya samychże ruin zamków, klasztorów i t. cl. gdyż wtedy dopiero dzisiejsze gołosłowne twierdzenie o jakimś stylu Wiślano-Ballyckim mogłoby być stwierdzonem lub stanowczo za-przeezonem; i tem ważniejsze są te studya, im więcćj zapoznawaliśmy dotąd zasługi przodków na polu budownictwa.

ZABYTKI 0STR0ŁUK0WEG0 STYLU W . KRAKOWIE XIV WIEKU.

Pomimo przyjętego podziału ostrołuku na epokę wczesną, środkową i końcową, zabytki nasze rozdzielamy na dwie grupy, na należące do XIV i XV wieku, mają one bowiem u nas odrębne cechy. Posiadamy zabytki

kościelne, klasztorne, świeckie publiczne, -prywatne i wojenne.