03601

30

Budowle Krakowa.

ARCHITEKTURA KOŚCIELNA.

Tutaj przedstawiają się w ciągu XIV wieku dwa główne typy: jedne z kościołów należą do budowli jak je nazywamy bazylikowych, to jest o nawach różnśj wysokości ; drugie zwać będziemy z cudzoziemska hallowemi, czyli takiemi, których całkowite sklepienia podpierają wolno stojące filary.

A) KOŚCIOŁY BAZYLIKOWE.

Charakter budowy. Kościoły te są znacznych rozmiarów, są sklepione krzyżowo, z nawą główną na arkadach wzniesioną i poprzeczną równej z nią wysokości, z nawami bocznemi niskiemi obiegającemi nawę główną wraz z presbiteryum albo też dochodzącą tylko do tęczy. Zakończa, się kościół prostą ścianą lub częścićj wieloką-tnie trzema bokami ośmiokąta lub pięcioma dwunasto-boku. System konstrukcyjny tych napozór ceglanych wyłącznie budowli zasadza się na użyciu kamienia w miejscach ciśnień i parcia, kamienia ciosanego wapiennego na słupy, filary, arkady, guty i żebra sklepień, równie jak na oprawy olrien i portali, rozetowania i wszelkie gzymsy i ozdoby. W tym kierunku różnią się stanowczo od zabytków rzeczywiście ceglanych Pomorza i Prus Krzyżackich. Główną jednak cechą kościołów jest właściwy Krakowski system szharp czyli wprowadzenie takowych w środek kościoła, przy budowach z nawami bocznemi niższemi jod nawy głównćj. Wiadomo bowiem, że sklepienie gotyckie ciąży głównie na pewne okolice ścian, to