0432

416

Badanie morza.

czego odpowiednio się nadymają i pędzą istotnie jak balony na powierzchni morza, płyną jednak odwrócone brzuchem do góry. Ryby te pokryte są większemi lub mniejszemi kolcami, które tern silniej sterczą, im więcej ciało tych ryb jest wydęte.

Niektóre pelagiczne ryby, jak to już wspominaliśmy, są zarazem osiad-łemi, t. j. osiedlają się na stałe, lub chwilowo na innych osobnikach pela-gicznych, jako to: na wielorybach, żółwiach morskich, rybach, lub też na przypędzonych przez wodę przedmiotach najrozmaitszej natury, jak: okrętach, klocach drzewa, wodorostach, kawałkach pumeksu i t. p. W morzu właśnie najbardziej rozwinięta jest forma pasorzytnicza, odznaczająca się szczególniej podczas wspólnej wędrówki, zasadza się zaś na tern, że słabsze i mniejsze zwierzę stara się usilnie użyć większego i mocniejszego, za dogodny środek transportowy. Tak właśnie przyczepia się silnie, jak to widzieliśmy, trzymonaw albo Remora (Echeneis) do żółwiów morskich lub rekinów, a nawet i do okrętów (zobacz rycinę na str. 399). Jeden z raków (Nautilograpsus minutus) jest prawie stałym mieszkańcem na żółwiach morskich i na wielorybie, a na innych zwierzętach pelagicznych znajdujemy bardzo często raczki z rodzaju (Balanidae) wicionogów. Niektóre z osiadłych zwierząt morskich lubią umieszczać się na płynącem drzewie, pumeksie, na bokach i dnie okrętu i t, podobnych przedmiotach.

Koniki morskie i iglice morskie (np. Syngnathus pelagicus), przyczepiają się często za pomocą swych ogonów chwytnych do przedmiotów pływających. Przedmioty te na pełnem morzu są wogóle miejscami bardzo nęcącemi dla zwierząt, tak dla larw różnego rodzaju, zamierzających przyczepić się do nich i tam osiąść, jak dla już wykształconych osobników, które wolne miejsca zajmują znowu, jak wreszcie i dla innych zwierząt, które płynące przedmioty wyzyskują, jako środki do dalszego przenoszenia się, lub też jako miejsca chwilowego wypoczynku. Ryby Polyprion cernium towarzyszą płynącym drzewom, pokrytym zwykle przez małe zwierzęta morskie, które dla tych ryb przedstawiają doskonały pokarm.

Kształt czoła zwierząt pelagicznych zależnym jest istotnie od tego, czy one podczas pływania przyjmują czynny udział, czy też biernie pozwalają posuwać się prądom wody i wiatru, jakkolwiek oba rodzaje ruchu nie wykluczają się wzajemnie i mogą istnieć jednocześnie. Może się bardzo łatwo zdarzyć, że zwierzę, które przez dłuższy przeciąg czasu płynęło, znużone przerywa czynność pływania i dozwala wodzie przenosić się dalej.

Jako doskonale pływające ryby, wymienia Giinther między innemi rekina: „cylindryczne prawie, wydłużone ciało jego, posiadające z przodu paszczę mniej lub więcej wydłużoną, przechodzące w końcu w potężny i giętki ogon kształu miecza, nadaje rekinowi podczas pływania nadzwyczajną siłę, tak pod względem wytrwałości, jak również i szybkości poruszeń. Wiele z nich, szczególniej największe osobniki przebywają w pełnem morzu i towarzyszą okrętom całemi tygodniami." Zupełne przeciwieństwo przedstawia wspomniana już przez nas ryba Orthagoriscus. Podobne