0438

422

Badanie morza.

meduz, żyjących pelagicznie, ma ciało przeświecające, które dochodzi aż do zupełnej przezroczystości, trafiającej się u stułbiopławów, niczem nie zabezpieczonych przed wrogami oprócz posiadania aparatów pokrzywnych i zdolności wydzielania płynu parzącego; niektóre z nich odznaczają się oprócz tego piękną iryzacją i są widzialne w świetle słonecznem, zwłaszcza w przechodzącem, szczególniej w skutek doskonałego połysku, jaki posiadają ich blaszki ruchome, służące do wiosłowania. Bardzo liczne, żjjące pelagicznie pierścienice (Annelides), szczególniej zaś z rodzin Alciopidae, Tomopteridae, Amphinoidae, Glyceridae, Phyllodoridae i wiele innych, są doskonale jak szkło przezroczyste, a obecność ich najczęściej bywa ujawnioną przez ich oczy czarne, lub zabarwione utwory gruczołowe, znajdujące się parami na każdym pierścieniu. Do mieszkańców powierzchni morza zaliczają się skorupiaki zupełnie przezroczyste, tak, że w nich są widoczne tylko ich oczy i organy trawienia, a szczególniej należące do grupy garnęli, jakoteż dosyć liczne mięczaki a zwłaszcza głowonogi. Wiosłonogi albo wi-cionogi przy ich pelagicznym sposobie życia bywają przeważnie przeświecające i dochodzą do zupełnej przezroczystości. Przez ciało pozbawionego skorupy Phyllirhoe bucephala z morza Śródziemnego, mające długości 30 milimetrów, można doskonale czytać.

Przezroczyste ryby, zamieszkujące powierzchnię otwartego murza są tylko larwami i, co zasługuje na uwagę, larwami form żyjących na dnie, lub też poczęści zatrzymujących się na wybrzeżach. Niestety, stosunki powyższe nie są jeszcze dostatecznie wyjaśnione. Te niedojrzałe zwierzęta, zanim się rozpatrzono w położeniu całej kwestji, były opisywane i zaliczane do samo-dzielnych rodzin i rodzajów. Należące tu ryby, zaliczane^-" przez “Lucjana Bonapartego do rodziny wązkogłowych (Leptocephalidae) a przez Kóllickera nazywane rybami robakowemi (Helmichtyidae), są to małe, przezroczyste ryby, z boków silnie spłaszczone i stosunkowo dosyć wysokie. Prawdopodobnie są to młode węgorze, które, znalazłszy się w nienormalnych warunkach życiowych, rozwijają się dalej w chorobliwy sposób i nie dochodzą pod względem płciowym do wieku dojrzałości.

Druga grupa takich półprzezroczystych, pelagicznych larw rybich nosi nazwę plagusji. Nie ulega wątpliwości, że to są młodzieńcze flądry, czy one jednak są zupełnie takie, jakie do rodzaju Plagusia należą, można to będzie ustalić dopiero po przezwyciężeniu znacznych trudności. Budowę mają zupełnie symetryczną i oczy po obu stronach. Bardzo godnem uwagi jest to, że w nich „zasada przezroczystości", jeżeli się można tak wyrazić, zachowaną jest w tak wysokim stopniu, iż nawet ciecz krwista u wązkogłowych, jakoteż i u plagusji jest koloru białego a nie czerwonego. Są one pomijając ryby lancetowate, które żyją zagrzebane w piasku, jedynemi rybami, posiadającemi takie własności. U ryb lancetowatych może to być skutkiem ich stanu pierwotnego, prastarego, ale u Leptocepnalidae i larw flądry jest wynikiem przeobrażenia wstecznego, wywołanego przez odpowiednie dostosowanie koloru. Czyż nie możnaby nazwać to nietylko