0522

XI. 11.

ANNA (m. MICHAŁ BOLESŁAW).

509

Michałem, nie mogła zatem żadną miarą dożyć roku 1460. Tylko o Katarzynie posiadamy skądinąd wiadomości, że świadczyła dobrodziejstwa uniwersytetowi krakowskiemu, tak że słusznie wobec tego nasunąćby się mogło przypuszczenie, iż wykaz miał na myśli właściwie Katarzynę, nie Annę, albo że Katarzyna i Anna to dwa imiona na oznaczenie tej samej osoby. Tej ostatniej hipotezie sprzeciwia się jednakowoż już sam wzgląd na to. że nie było podówczas zwyczaju nadawać jednej osobie dwu imion kościelnych, powtóre okoliczność, że Długosz ^{1 2}) pośród córek Ziemowita IV wyraźnie odróżnia Annę od Katarzyny, a wreszcie i to, że w czasie, w którym Katarzyna żadną miarą nie mogła być jeszcze żoną Michała, małżeństwo jego z inną córką Ziemowita IV (a więc Anną) trzeba przyjąć jako dokonane. Już bowiem pod datą 26 maja 1427 r.²) Trojden II, Ziemowita IV syn (XI. 9.), w piśmie do W. Mistrza Zakonu krzyżackiego nazywa Michała Zygmuntowica swoim bratem (frater noster carissimus); określenie to nie da się inaczej wytłomaczyć, jak tylko przypuszczeniem, że w czasie tym Michał żonaty był już z siostrą Trojdena, a więc był jego dziewierzem, który to stosunek w przenośnem znaczeniu mógł być nazwany stosunkiem braterstwa. Gdy zaś Katarzyna dopiero znacznie później poślubioną została przez Michała, przeto zgadzając niniejszą wiadomość z przekazem Długosza, wypadnie, że Michał miał podówczas za żonę Annę. Myłkę w wykazie dodrodziejów uniwersytetu tiomaezę zatem w ten sposób, że miano wprawdzie dobrą wiadomość o związku Michała z Anną, która zresztą, podobnie jak i Katarzyna, mogła wyświadczyć jakieś bliżej nam nieznane dobrodziejstwo uniwersytetowi, ale pomieszawszy ją z inną dobrodziejką, także córką Ziemowita IV i także żoną Michała, podano błędnie, jakoby żyła jeszcze 1460 r. Na wszelki przypadek jest ta zapiska dowodem, że istniała Anna, żona Michała, księżniczka mazowiecka, inaczej trudno byłoby sobie wytłomaczyć, skąd się to imię mogło pojawić w zapisce. Bałamutnem, niczem niepopartem, a przez Długosza wyraźnie zaprzeczonem jest mniemanie³), jakoby Anna była córką Bolesława IV {XII. podobnież, jak okazaliśmy poprzednio {XI. 5.), nieuzasadnionem jest twierdzenie²), jakoby była żoną Bolka li cieszyńskiego. Mylnie też nazywają dawniejsi genealogowie³) niniejszą żonę Michała Agatą.

Ze względu na możliwie najpóźniejszą datę zaślubin Anny (1427 r.) przyjąć trzeba, iż urodziła się co najpóźniej r. 14111. Długosz⁴) pośród córek Ziemowitowych wymienia ją na przedostatniein miejscu, po Amelii, a przed Katarzyną; w czem zdaje się mieć racyą, gdyż zaślubiny Amelii odbyły się jeszcze r. 1413 (XI. 7.), a Katarzyna niewątpliwie dopiero po Annie wydaną została za mąż (XI. 13.). Kiedy w r. 1407 toczyły się rokowania o małżeństwo Amelii z Wilhelmem II turyngskim, Wielki komtur Zakonu, donosząc o tym wypadku komturowi z Osterody w liście z 12 czerwca 1407 r.⁵), wyraża się o Amelii, iż była najmłodszą (die ingeste) córką Ziemowita IV; dowód w tem, że inne, młodsze córki tego księcia, a w szczególności najbliższa po Amelii Anna, nie były jeszcze wówczas na świecie. Skąd wypływa, iż data jej urodzin przypada na czas między 13 czerwca 1407 r. a r. 1413.

Przytoczony poprzednio dokument Trojdena II z 26 maja 1427 r.^s), w którym Michał nazwany jest jego bratem, wskazuje, że w czasie tym małżeństwo Anny było już rzeczą dokonaną. O ile przedtem, określić się nie da. Na wszelki wypadek, z trzech znanych nam żon Michała, należy Annę uważać za pierwszą ⁹), albowiem zarówno Eufemia jak i Katarzyna później go dopiero poślubiły.

Ponieważ małżeństwo z Eufemią zawarte zostało przed 7 lutego 1435 r. (XII. 2.), przeto zgon Anny wyprzedzać musi powyższą datę.

Michał Bolesław.

W dokumencie z r. 1435 ¹⁰) sam się nazywa: nos Boleslaus alias Michael. Syn Zygmunta Kiejstuto-wica, książę litewski, urodził się przed r. 1406, zmarł otruty w Moskwie na krótko przed 10 lutego 1452 r. ⁿ). Żonaty później z Eufemią, córką Bolesława Januszowica, i Katarzyną, córką Ziemowita IV (XII. 2. XI. 13.).

1

1) Hist. Poi. IV. 846. — -) Prochaska, Cod. epist. Vit. nr. 1287. — 3) .\arbutta, Dzieje nar. lite w. VIII. 24. —

2

Hubnera, Geneal. Tabeli. I. tabl. 95; Gołębiowskiego, Dzieje Pol. I. str. XX. — 5) Hubner, Geneal. Tabeli. I. tabl.

3

95; Gołębiowski, Dzieje Pol. I. str. XVIII. — 6) Hist. Pol. IV. 846. — 7) Prochaska, Cod. epist. Vit. nr. 868.— 8) Ibid.

4

nr. 1287. — 9) Jak trafnie przyjmuje Wolff, Ród Gedym. 68. — 10) Cod. epist. II. nr. 282. — U) Wolff, Ród Gedym. 62

5

i n., gdzie zarazem zestawione dokładne daty obfitego w wypadki życia Michała.