0929DRUK00001785

473

KUCH WŁASNY GWIAZD

te wzory przez Aa_;) i Ao_y). Ty-oh wartości również dokładnie wyznaczyć nie możemy, wiemy jednakże (ust. 1%, że wiekowy ruch panilaktyczny zachodzi na luku wielkiego kola, przechodzącego przez miejsce gwiazdy i apeks ruchu słońca, . ^v

Gdyby ruch własny gwiazd b\ I rylko ruchem parałaktycz-nym, to wszystkie wielkie koła, określone przez ruchy własne gwiazd, przecinałyby się w dwóch przeciwległych punktach nieba, apeksie i antyapeksie, i w tym przypadku spółrzędne- A, D dałyby się dokładnie wyznaczy^. Ffópz tego znajomość paralaksy rwanej jednej jakiejkolwiek gwiazdy w połączeniu z wielkością jej ruchu własnego określałaby prędkość ruchu układu słonecznego; gdyby zaś ta ostatnia raz została wyznaczona, to z ruchu własnego każdej gwiazdy wypływałaby też wartość jej para-laksy rocznej i odległość.

W rzeczywistości kierunki ruchów" własnych gwiazd nie wykazują takiej prawidłowości. Wynika stąd, że w ruchach wdasnych gwiazd prócz ruchu paralaktycznego tkwi także druga składowa, stanów i ąca.t. z w. ruch swoisty, czy li ,notus peculiaris

Oznaczmy zmiany spólrzędnych, spowodowane ruchom swoistym gwiazdy, przez Aa_y i AB_ff, to jest

Aa = Aa„ + Aa^ + Aa_g AB = AB_a+AB„+AB_g

Jako znane uważać można tylko wartości Aa i AB, które z w artości spólrzędnych obserwowanych po uwzględnieniu wszystkich znanych czynników, wplywdających na te wwrtcsśei, wyznaczyć się dadzą. Wydzieleniem składowych Aa_a -j- Aa^ i AB_a -j- AB_y, zajmuK się zagadnienie wyznaczenia elementów ruchu układu słonecznego w^r przestrzeni. Zagadnienie to, jak też zagadnienia, odnoszące -ąię do wyznaczenia wartości stałych, występujących we wzorach astronomji sferycznej, wchodzi w zakres astrono-mji praktycznej. Specjalnie badania, odnoszące się do zagadnienia ruchu słońc,a w^r przestrzeni, są tak wielostronne, że same stanowią obszerny dział astronomji.

104. Ruch gwiazd w przestrzeni. Ruch kątowy i ruch w promieniu widzenia. Rozw^rażaj-ąc ruch układu słonecznego w przestrzeni, czynimy założenie, że odbyw^ra się on po linji prostej ze