9152S4501

poniża tiarę. Dopiero sobór bazylijski i Mikołaj V. po-dźwiga władzę głowy Kościoła z upadku. Odtąd polityka stolicy apostolskiej, idąc za świata ogólnym popędem monarchiczuo-narodowym, poświęca się wyłączniej urządzeniom państwa kościelnego i ze świeżo wybudowanej twierdzy Św. Anioła, niesforność wazalów poskramia. Nauki i swoboda myśli rodzą, w Kościele odszczepieństwa, które służą polityce i narodowym dążnościom za pomocnicze narzędzia. Herezya Wiklefa staje się sztandarem stronnictwa Lankastrów w prowincyi Jork, a z nauki Hussa, lud czeski tworzy sobie chorągiew, pod którą zbiera się narodowa słowiańsko-czeska opozycya przeciw przywłaszczeniom i tyranii niemiecko - cesarskiej.

Cała Europa chrześciańską - islamizm na niektórych tylko w niej trzyma się punktach, a skoro się mu państwo wschodnie poddało, to go niebawem wypędza z Hiszpanii Kastylia z Katalonią połączona pod Ferdynandem i Izabellą, — a zakon jerozolimskich rycerzy wyspę Rodos mu wydziera. — Pogaństwo ustępuje ze szczętem z widowni Europy. Ostatnie bożyszcza chroniące się aż do tej epoki w niedostępnych matecznikach puszcz litewskich, wygnane są ze świątyń i z lasów ich czci poświęconych, za Władysława jagiełły rozkazem. Litwa i Żmudź ostatnie ludy pogańskie w Eurpie przyjmują chrzest, a chwyciwszy się oburącz Polski, matki swej chrzestnej, nierozdzielnie już z nią odtąd różne dziejów przebiegają koleje.

Zwyczaje rycerskie znikały powoli, i kiedy się ich pamięć na zachodzie zupełnie zacierała, Polska jedna przez długie jeszcze wieki w obyczajach swoich przecho-

Hi torya pow. konia.

ii 7