9429
2901

e) UNERWIENIE NACZYŃ.

Napina/

Prof. N. Cybulski.

Ruch krwi w naczyniach krwionośnych, podobnie jak ruch cieczy w rurach, zależy nietylko od różnicy ciśnień w dwóch punktach układu, lecz także od oporu, który cząsteczki poruszającej się cieczy napotykają podczas swego ruchu; opór zaś ten, jak widzieliśmy na schematach, zależy w pierwszym rzędzie od średnicy rur, przez które ciecz przepływa. Jeżeli wśród tych samych warunków ciśnienia na początku i na końcu rury średnica rur się zmniejsza, opór wzrasta w stosunku odwrotnym do kwadratu promieni. Ponieważ wyrazem oporu w rurach podczas ruchu cieczy jest ciśnienie tej cieczy, gdy więc światło rury ulega zmianie, musi ulegać także zmianie ciśnienie i szybkość ruchu postępowego cieczy. Prawa te w zupełności mają zastosowanie także w układzie krwionośnym.

Ściany naczyń krwionośnych, jak wiadomo z histologii, zawierają elementa kurczliwe, mięśnie gładkie, a ponieważ komórki mięsne, przeważnie, jeżeli nie wyłącznie, ułożone są pierścieniowato, jasną więc jest rzeczą, że gdy mięśnie te ulegną skurczowi, światło naczyń, zawierających w swych ścianach mięśnie, będzie się zmniejszało; odwrotnie, gdy komórki ze stanu skurczu przejdą w stan rozkurczu, przestaną być czynne, światło naczyń dzięki istniejącemu ciśnieniu w naczyniach, będzie musiało się zwiększyć. Oczywiście, że te zmiany będą występowały tern łatwiej i tern silniej, im więcej elementów mięsnych zawierają naczynia, oraz im te elementa są więcej prawidłowo ułożone w kształcie pierścienia. Również z histologii wiadomo, że w pierwszym rzędzie do tej ka-

Fizyologia człowieka II.    8