94292801

B) FIZYOLOGIA NARZĄDÓW PŁCIOWYCH KOBIECYCH.

Napisał

A. Rosner.

Szkic budowy anatomicznej narządów płciowych żeńskich.

Narządy płciowe żeńskie dzielimy na zewnętrzne i wewnętrzne, przyczem zewnętrznymi nazywamy te, które znajdują się na powierzchni ciała (srom niewieści, sutek), wewnętrznymi zaś te, które ukryte są w ciele (pochwa, macica, jajowody, jajniki i t. d.).

Jajnik.

Jajnik, jako narząd wytwarzający komórki płciowe, jest gruczołem płciowym czyli gonadą żeńską i on rozstrzyga płeć osobnika, czyli stanowi o tern, że dane indywiduum jest płci żeńskiej. Jako taki zajmuje stanowisko odrębne, mieszcząc w sobie pierwszorzędną cechę płciową.

Jajniki leżą w miednicy małej po obu stronach macicy, poza więzadłem szerokiem (lig. lat urn), do którego tylnej blaszki są przyrośnięte. W miejscu, w którem jajnik przylega do tylnej blaszki więzadła szerokiego, otrzewna tworzy małą duplikaturę, nazwaną krezką jajnika (mesotarium). Prócz małej części, objętej tą krezką jajnik w^r całości leży wolno w jamie otrzewnej i jest podobnie jak u mężczyzny jądro jedynym narządem, który jest w ścisłem tego słowa znaczeniu intraperitonealnym. Kształtem odpowiada jajnik osoby doro* słej elipsoidowi o bocznych ścianach płaskich i o brzegu wypukłym (margo liber.J. Do zwróconego ku macicy końca, a więc ku linii środkow^rej ciała, przyczepia się w i ą z j a j n i k o w y (lig. otarii proprium), który go do macicy przytwierdza; do przeciwległego końca, nazwanego trąbkowym (ertremitas tubaria) przylega strzępek j aj n i k o w^r y (fimbria otarica tubae). Wielkość i kształt jajnika są różne, zależnie od okresu rozwoju osobnika. Jajnik noworodka jest długi, wąski, ma brzegi mało zaokrąglone i niejednokrotnie okazuje wcięcia w postaci płytszych lub głębszych rowków'. Jajnik dorastającej dziewczynki w latach poprzedzających jej rozwój płciowy jest jeszcze stosunkow^ro długi, jest jednak wyraźnie więcej zaokrąglony, w^ralcowaty.