FIZYOLOGIA NARZĄDÓW PŁCIOWYCH KOBIECYCH 647
nami opisanemi u mężczyzny. W pierwszym rzędzie erekcya jej narządów wzwodnych t. j. ciała jamistego łechtaczki i ciał jamistych, zwanych bulbi vest>buh. Wzwód ten, podobnie jak u mężczyzny, powstać może odruchowo przez podrażnienie zakończeń nerwowych w okolicy łechtaczki i przedsionka lub może mieć źródło swoje w pewnych wyobrażeniach, czyli być wynikiem stanu psy-chi cznego.
Dla normalnej kopulacyi i skutecznej inseminacyi nie jest wzwód ten koniecznym, uważać go jednak należy za zjawisko normalne. Erygowana łechtaczka staje się podobnie, jak prącie męskie większą i twardszą, wszelako różnica między stanem przed i podczas erekcyi jest u kobiety znacznie mniejszą.
Wskutek wypełnienia krwią bulbi vestibuli następuje ucisk na gruczoł Bartholiniego, a że narząd ten jest teraz przekrwiony i w czynności, przeto z ujść jego przewodów wyciśnięty zostaje czysty, szklisty, bardzo lepki śluz. który niewątpliwie wprowadzenie prącia do pochwy ułatwia.
Na szczycie orgazmu, a więc w momencie, odpowiadającym u mężczyzny chwili wytrysku nasienia, występują u kobiety zjawiska podobne do tych, które towarzyszą wytryskowi u mężczyzny, | a mianowicie rytmiczne, w krótkich odstępach czasu po sobie następujące skurcze mięśni bulbo- i ischio-caveniosus. Skurczów tych jest kilka; w momencie tym kobieta doznaje najwyższej rozkoszy ; płciowej i bywa w wysokim stopniu seksualnie podnieconą. W tej samej chwili ma następować przekrwienie macicy a zapewne i jajników, oraz skurcz macicy, wyciskający ze szyi czop szklistego, gęstego śluzu. Skurcz ten odpowiadałby spostrzeganym przez Stea-pe’go u królików ruchom perystaltycznym macicy podczas i po spółkowaniu.
Skurcze mięśni bulbo- i ischio-cavernosus nie spełniają, rzecz prosta, u kobiety tego zadania, co u mężczyzny, u którego przyczyniają się do wytrysku nasienia; przypuszczać należy, że skurcz m. bulbo-cavernosus (<consbrictor cunnż) przyczynia się przez ucisk prącia do wyciśnięcia nasienia znajdującego się w cewce męskiej i utrudnia dobrowolne wypłynięcie ejakulatu z pochwy. Zresztą mięśnie te, pozostające w ścisłym związku z narządami wzwodo-wymi I m. ischio-cavernosus = erector clitorld/s), powodują skurczami swoimi w narządach tych zmiany, które ze swojej strony na drodze zakończeń nerwów czuciowych powodują orgasmus.