FizykaII41001

406

nie te, zbiegające się ku jej ognisku, padają na drugą soczewkę by która je skupia na małym, pomiędzy dwiema tabelkami szklannemi umieszczonym przedmiocie n. Obraz tego mocno oświeconego przedmiotu, przewrócony i wielce powiększony, powstaje wskutek małej soczewki u, umieszczonej na koiicu mosiężnej rurki, otwartej na drugim końcu li. Dla łatwego regulowania oświetlenia urządza się rurę s zwykle tak, aby ją mniej lub więcej rozsunąć było można i soczewka b, której oprawa stoi w. połączeniu z prętem zębatym, naprzód i w tył posuwać się. dawała za- pomocą trybu, o te zęby zaczepiającego. Przedmioty-zakłada się pomiędzy płytki rr i pp, z których ostatnia przyciska je do pierwszej, jak widać na rysunku. Po należyte® ustawieniu i oświetleniu przedmiotu posuwa się soczewkę o za pomocą trybu k dopóty, aż się obraz na białej, 10 do 20 stóp odległej, zasłonie ostro i wyraźnie pokaże. Jeżeli np. soczewka o jest oddalona o 1 cm. od przedmiotu, a na zasłonie, o 2 metry od niego odległej, okaże się wyraźny obraz tego przedmiotu, wówczas liniowe rozciągłości obrazu są 200 razy większe, uiż przedmiotu; w razie wiec, gdy ten ostatni zajmuje powierzchnią jednej linii kwadratowej, obraz jego rozłoży się na powierzchni 40.000 linij kwadratowych. Z tego łatwo zrozumieć, dla czego przedmiot bardzo jasno oświecony być musi, chcąc pojedyncze części obrazu mieć w należytem świetle, potrzebnem do rozpoznania każdego w nim szczegółu; tudzież że soczewkę o tćm więcej przybliżyć należy do przedmiotu, im bardziej zasłonę od mego się oddala, przyszem powiększenie obrazu w tym samy¹¹¹ stosunku postępuje. Chcąc przy rówuem oddaleniu zasłony osiągnąć większe powiększenie, zamiast jednej soczewki o użyć p»' trzeba zestawienia kilku. Na tej samej zasadzie polega też latarnia czarmfmęzka. Przedmiotami są tu różne figurki, wy^nia' lowaiie na szklannych taflach i mocno oświetlone za.poinocą stosownej lampy, która tern większych powiększeń dozwala, i® mocniejsze jej światło. Zwykłe lampy tylko do 15, a najdalej do 20 razowego powiększenia obrazu dostateczne światło dają-Aby odwrócić obraz, który jest tu przewróconym, umieszcza si§ w latarni taflę z figurkami zawsze przewrotnie. Wynalazcą teg° bawidełka był jezuita Kircher, zmarły w Rzymie w roku 1680-Używając soczewek o krótkiem ognisku można łatwo otrzym^aC

/ ♦