644 A. ROSS EK
między komórkami nabłonkowemi, częścią spęcherzona przez oddzielenie od podstawy i podniesiona warstwa nabłonkowa pęka, Krew mięsza się z wydzielonym przez gruczoły śluzem i wypływa na zewnątrz. 4) Okres cofania się zmian. Komórki nabłonkowe gruczołów wydzielają coraz mniej i powoli stają się znowu smukłe. Gruczoły zwężają swoje światło i odzyskują przebieg prosty. Nabłonek powierzchowny, częściowo podczas miesiączki zniszczony, odradza się, a tkanka łączna zapada się; oczka jej sieci stają się znowu małe, a przerosłe komórki powracają powoli do dawnych rozmiarów.
Okresy przerostu, miesiączki i cofania się trwają tak długo, że okres spoczynku trwa zaledwie kilka dni tak, że śmiało powiedzieć można, że błona śluzowa macicy znajduje się w ciągłej przemianie.
Zachodzi pytanie, jakie znaczenie i jaki niejako cel ma ten ustawiczny niepokój w błonie śluzowej macicy. Dzisiejszy stan nauki pozwala nam stwierdzić, że chodzi tu o przygotowanie podłoża dla zapłodnionego jajka, innemi słowy o stworzenia takich warunków w błonie śluzowej, w których zaszczepienie się jajka jest najłatwiejsze a odżywianie jego w pierwszych chwilach najpewniejsze. Zapłodnione jajko ludzkie wszczepia się, jak wiad' >mo, w głąb błony śluzowej macicy, a jego ektodermalne komórki, ni-szcząc w różnych miejscach ściany naczyn ^krwionośnych, powodują wystąpienie krwi do tkanki Ta krew wskutek stykania się z ekto-dermą traci zdolność krzepnięcia i wylewając się z otwartych tę-tniczek wprost w tkankę, oplukuje rosnące jajko i wpływa do otwartych żył. Dzięki temu jajko styka się z powoli płynącą a więc ciągle odnawiającą się krwią matki.
Menstruacya jest niewątpliwie przygotowaniem do takiej im-plantacyi; ułatwić je przecież musi i podniesienie nabłonka i rozsunięcie włókien tkanki łącznej i połączone z tem rozpulchnienie błony śluzowej. A przytem na pierwsze chwile po implantacyi zanim komórki ektodermalne jajka otworzą naczynia i zabezpieczą jajku zetknięcie się z krwią matki, proces menstruacyjny wylał już krew w te same przestwory, rozszerzone przez nagromadzony w nich płyn surowiczy. Nie trzeba przez to rozumieć, jakoby dopiero menstruacya umożliwiała jajku zaszczepienie się. Tak nie jest. Żadnej nie ulega wątpliwości, że jajko zaszczepić się może i w błonę niezupełnie jeszcze do tego przygotowaną, n. p. będącą w okresie