FizykaII61601

612

suniętą (Fig. 344) na dowód, iż środkowa iskra dopiero wtedy powstaje, gdy zwierciadło w obrocie swoim posunie się o pewien kąt dalej, zkąd się też bierze uważane posunię cie obrazu źwierciadło-wego śród niezmiennego położenia tamtych dwóch, które odpowiadają obu iskrom skraj-

...    .    Fiir 344

nym, pojawiającym się    ¹

równocześnie i dającym świadectwo, że obie przeciwne elektryczności z obu okładek bateryi naraz w ruch przechodzą dla neutralizowania się w pewnem środkowem miejscu łącznika. Zna-jąc długość tego druta łącznikowego, tudzież obrotową chyżość źwierciadła i wielkość posunięcia obrazu środkowego, nietrudno obliczyć chyżość przesyłania ruchu elektrycznego w danym łączniku, uwzględniwszy tę okoliczność, iż obraz stojącego przedmiotu (księga V. § 51; w obracającem się źwierciedle ma chyżość kątową dwa razy większą od chyżo ści obrotu źwierciadła samego. Ponieważ przy doświadczeniach Wheatstona łącznikowy drut miedziany pomiędzy okładkami bateryi miał długość Ya mili angielskiej, a przy 800 obrotach źwierciadła na 1 sekundę posunięcie obrazu iskry środkowej względem obrazów obu iskier skrajnych wynosiło pół stopnia, więc środkowa iskra spóźniała się o ustęp czasu, w którym zwierciadło rotujące p°"

\

Fig. ii43.

1 _

suwało się o '/₄ cz. stopnia łukowego, t.j. o ₈qq36(j4~ " 1152000 cz. jednej sekundy. A że elektryczność w tym krótkim czasie y₄ cz. mili angielskiej przebiega, więc przyjąwszy tu chyżość za niezmienną ilość, t. j. przesyłanie ruchu za jednostajne, będzie (dla^ę — et) w drucie miedzianym c— 800. 360—288000 mil ang., czyli około 61000 mil niemiec., lub 460800 kilometrów.

Doświadczenie to, wykazujące jasno, iż rozbrojenie butelki lejdejskiej na przesyłaniu ruchów molekularnych polega i odbywa się podobnie jak u światła nadzwyczaj prędko, uczy też da-lój, że materyalna jakość łącznika znaczny wyły w na chyżość strumienia elektrycznego wywiera; albowiem zastąpiwszy drut miedziany w opisanem doświadczeniu równie grubym’drutem że-