FizykaII73701

731

wszystkiem, ustawia się rzeczoną, osią równolegle do kierunku zboczenia takiej igły; przyczem strumienie kołowe w części dolnej solenoidu przebiegać będą od wschodu na zachód. Działanie więc kierunkowe ziemi na solenoidy jest wypadkiem działania, jakie ziemia wywiera na kołowe strumienie. W takim razie kierunek osi solenoidu jest taki sam, jak igły magnesowej, a koniec jego, obrócony' na północ, jest właściwie biegunem południowym, zwrócony zaś na południe, biegunem północnym. Do okazania doświadczalnym sposobem tych oddziaływań między strumieniem woltaicznym i magnesem służą pewne przyrządy, które składają się z części nieruchomej, jak sfa-lvga Ampera, {Fig. 400) i z części, zawieszonej na tamtej bar-

Fig. 400.

dzo ruchomo, aby strumień przez nią płynący, poddany działaniu magnesu, mógł się z nią odpowiednio poruszać. Pionowe pod prostym kątem zagięte słupki metalowe, osadzone na drewnianej podstawie, trzymają miseczki x i y z rtęcią, ustawione jedna nad drugą tak, iż środki ich na tę samą linię pionową przypadają. Słupki te, niestojące ze so-

bą w bezpośredniem połączeniu metaiicznem, są u spodu grubsze, aby można było do nich przyśrubować druty łącznikowe stosu, z 3 do 5 ogniw cynkowo-węglowych złożonego, przez co jedna miseczka anodą, a druga katodą się staje. Na tych miseczkach zawiesza się też druty przewodnie kształtu, w Fig. 401 lub w Fig. 402 {obie m n. s.) przedstawionego. Tam, gdzie części ich zdają się dotykać nawzajem, są one złym przewodnikiem elektryczności należycie odosobnione, a końce ich na dół obrócone mają stalowe ostre przedłużenia, które się w miseczkach « i y tak zanurza, iż ostrz górna spiera się na małym czopku stalowym, na dnie górnej miseczki osadzonym, dolna zaś tylko się dotyka powierzchni rtęci w miseczce dolnej. Wskutek ta-