FizykaII74701

?4l

szczególnie przy elektrycznych telegrefach, jako przyrządy sygnałowe i drukujące, o czem onszernie niżej.

Pierwszą maszynę, elekti omagnetyczną, która 180 gramów w 1 minucie na metr wysoko podnosiła, sporządził był Dal Ne-gro jeszcze w r. 1834. Jakobizaś opisał inną maszynę tego rodzaju w r. 1835. Zasada wszystkich takich maszyn jest jedna i ta sama. Polega ona na tern, że w chwili, kiedy się ruch pewnej masy wywołany przez magnetyczne przyciąganie ukończył, następuje zmiana kierunku strumienia a znią i polarności w miękkiem żelazie, wskutek czego poprzednie przyciąganie zamienia się w ten moment na odpychanie, utrzymujące dalej ruch raz powstały, dopóki takie zmiany polarności odbywają się w miękkiem żelazie. Zasadę motorów elektromagnetycznych objaśnia najlepiej przyrząd Ritchiego {Fig. 409), w którym po-

łW, 409.

ziomy elektromagnes AB, os ulzonv na stalowej osi pionowej, obracającej się lekko na ostrych końcach w twardych panewkach, krąży po nad biegunami *<>$ magnesu ze sta*, obróconego równo-odległemi ramionami swemi do góry. Nad elektromagnesem na osi jego osadzony jest drewniany krążek, otoczony mosięż-