sr2

Czeremcha

na wymioty. Wywar kwiatów stosowano przy padaczce (epilepsji) i jako lekarstwo przeciw szkorbutowi. Sok liści niszczył odciski, leczył wrzody i choroby skórne. Korzeń rozchodnika wchodzi w skład maści i nalewek przeciw skrofułom. Używa się również soku rozchodnika do prania zamiast mydła, do czyszczenia i mycia naczyń kuchennych i butelek.

Najcenniejsze jednakże są w rozchodniku jego właściwości przeciwmalaryczne, zastępujące chininę.

Zbiera się to ziele w czasie kwitnienia, bez korzeni, i suszy. Półtora grama suchego rozchodnika, zaparzonego jak herbata, wystarczy, by w ciągu trzech dni przerwać atak zimnicy. Stosować lekarstwo należy w dawkach wskazanych przez lekarza, gdyż działa rozmaicie, zależnie od użytej ilości.

Złote gwiazdeczki tej maleńkiej rośliny oddają wielkie usługi, ratując łudzi od cierpień.

Roślina, która zabija drobnoustroje

„Tak czarujący jest ten cudny zapach lasu po burzy wiosennej, zapach brzóz, fiołków, gnijących liści, smardzów, czeremchy, że nie mogę usiedzieć w bryczce, zeskakuję ze stopnia, biegnę ku zaroślom i nie bacząc na krople deszczu, zrywam mokre gałązki rozkwitłej czeremchy, biję się nimi po twarzy i rozkoszuję jej ślicznym zapachem... Powąchaj, jak pachnie! — wołam".

Tak opisuje zapach kwitnącej czeremchy Lew Tołstoj w powieści: „Dzieciństwo i pacholęctwo“.

Każdy, kto na wiosnę przechodzi obok zarośli czeremchy, zawoła: „Jak pięknie pachnie!*'

Krzew czy wysokie drzewo czeremchy jest na wiosnę osypane kiściami białych kwiatów jak śniegiem.

Cłnpidui

W jesieni zwisają gronami czarne, błyszczące owocki słodkie i cierpkie. Bywają też czeremchy o owocach większych i słodszych; Na Syberii zmielone owoce, nazywane błędnie jagodami, używane są jako nadzienie do ciasta, ale zgrzytają w zębach jak piasek. Miczurin chciał czeremchę przeobrazić w hodowane drzewo owocowe. Przecież należy do rodziny różowatych, podobnie jak grusze, jabłonie, wiśnie, śliwy. Skrzyżował więc czeremchę z wiśnią i otrzymał nową roślinę — cerapadus.

Cerapadus nr 1 miał owoce gorzkie i trujące, zawierające kwas pruski. Potem wyhodowano cerapadus słodki z owocami o miłym, słodkim smaku, ponad centymetrowej wielkości.

Czeremcha ma różnorodne zastosowanie: jej sok służy do farbowania win i napojów chłodzących. Z owoców gotuje się kisiel i używa się ich na nalewki. Kora czeremchy służy do barwienia tkanin na kolor zielony lub buroczerwony.

Czeremcha ma też znaczenie w lecznictwie. Garść świeżych owoców bez pestek lub szklanka wywaru z suchych owoców pomaga przy rozstroju żołądka. Nalewka z kory stosowana jest w ludowym lecznictwie jako środek napotny, a także przeciw gorączce, reumatyzmowi i podagrze. Nalewki z kwiatów czeremchy używa się w chorobach oczu, a nalewki z liści — w chorobach płuc. Z nasion otrzymujemy „olejek migdałowy". Pe-

205