FizykaII79201

786

Fizeau podniósł bardzo znacznie skuteczność przyrządu Jtuhmkorffa przez dodanie mu jeszcze hondenzatora,• który jest ua zasadzie- butelki lejdejskiej czyli raczej tablicy Franklinu urządzony i tak się w obwód', zamykający główną cewkę włącza, iż ona w chwili zerwania w niej prądu zostaje niejako przezeń zamkniętą. Kondenzator taki robi się z kawałka gumowanej ki-tajki, 272 metra długiego, a 28 centimetrów szerokiego i obłożonego na obu stronach cynfolią, którą się nań nalepia rozpuszczonym szelakiem. Pas ten składa się stosownie wę warstwy,

■ wkładając dla odosobnienia pomiędzy każde takie dwie sąsiednie warstwy cienką deseczkę z suchego drzewa jodłowego, i chowa do nizkiej skrzyneczki, wsuwającej się nakształt szufladki do postumentu całego przyrządu. Dla silniejszych napięć elektryczności zastępują kitajkę w kondenzatorze płytki z błysz-czyku czyli miki, które się po obłożeniu cynfolią łączy ze sobą dla osiągnięcia większej powierzchni. Połączenie głównćj cewki z kondenzatorem uskutecznia się za pomocą drutów n i o w ten sposób, iż w chwili, kiedy w niej główny strumień zostaje zerwanym koniec A' jej drutu z jednym, koniec zaś A " z drugim obłożeniem konclenzatora jest połączony, zatem współprąd, powstający w zwojach głównej cewki w chwili zerwania w nich głównego strumienia gubi się poniekąd w kondenzatorze. Ztąd tłumaczy się też jego skuteczność. Gdyby w chwili zerwania głównego prądu nie było tego rozległego zamknięcia bocznego, przebieg współprądu byłby powstrzymany ; elektryczność bowiem pędzona gwałtownie ku miejscom przerwy jego, rozbraja się wprawdzie w części śród uderzenia wspaniałej iskry; reszta jednak onej musiałaby w zwojach samych głównej cewki zobojętnić się, zatem poniekąd wstecz płynąć, przez co by się skuteczność indukcyi w cewce bocznej znacznie osłabiała. Kondenzator powstrzymuje więc to wsteczne krążenie strumienia w głównym drucie i usuwa tym sposobem jego osłabiający wpływ na strumienie indukcyjne. Od metalowych guzików A i B, przytrzymujących końce drutu cewki indukcyjnej prowadzą krótkie druty przewodnie do metalowych guzików C i I), umieszczonych u a szklannych słupkach, zkąd strumień indukcyjny prowadzi się przez stosowne druty tam, gdzie się go potrzebuje, jak np-

v