FizykaII81101

8C5

ściwszy strumień elektryczny dokoła żelaznej podkowy, spostrzeżemy natychmiast odpychanie szkiełka od powstałego elektromagnesu, i nawet wielkość tego odpychania poniekąd możemy wymierzyć przez ciężarki, potrzebne,do przywrócenia pierwotnego stanu równowagi. Dość silnie diamagnetycznemi okazały się: bizmuty, antymon, cynk i cyna, tudzież rtęć, ołów, srebro, miedź i złoto, dalej fosfor, siarka, kauczuk, wosk, ciężkie szkło Faradaja (krzemowy boran ołowiu) i w ogóle szkło, niezawierające w sobie żelaza, skrobia, cukier, drzewo, kość słoniowa i także wszystkie ciała ograniczone w kierunku osi ich organicznej budowy, tudzież ciecze, jak kwas azotowy, siarkowy, solowy, oliwa, terpentyna i t. p., nareszcie płomienie i gazy, jak azot, wodor, kwas węgłowy, niedotlenek azotu, węglowodór, chlor, cyan, amoniak i t. p. Far ad aj dostrzegł też osiowe położenie między biegunami elektromagnesu na wielu ciałach, które dotąd nie uważaliśmy za magnetyczne. Te są: cer, lit, palad, osm, platyna, zieło- . ne szkło butelkowe (zawierające w sobie żelazo), tudzież asbest, fluszpat, cynober, węgiel drzewny, papier, lak do pieczętowania, guttapercha, i t-. d. Wszystkie te ciała przyciąga do siebie każdy silny biegun magnesu, musimy im więc także choć słabe własności magnetyczne przyznać. Nawet tlen okazał się dość silnie magnetycznym. Okoliczność ta rzuca szczególne, światło na zjawiska magnetyzmu ziemskiego, w których oczywiście atmosfera ziemska wielki udział mieć musi, bo w nićj one odbywają się.

Chcąc dochodzić, czy dane ciało jest magnetycznem, czy dia-magnetycznem, robi się z niego mały pręcik i zawiesza go na jedwabnej nitce w szklannej skrzyneczce bez dna {Fig. 448 na nast.str.) pomiędzy półzbrojami elektromagnesu, ramionami pionowo do góry obróconego. Krawędzie tej skrzynki są oblepione papierem, a szklarnia rurka, w górnej jej ścianie umiesz czona, ma na drugim swym końcu oprawę ze śrubką poziomą dla nawijania nici na jej wrzeciono i podnoszenia tym sposobem lub obniżania pręcika, badaniu poddanego. Jeżeli on zapuszczeniem silnego strumienia przez zwoje elektromagnesu ułoży się do równowagi w położeniu osiowem, to znak, że jest ciałem magnetycznem, gdy zaś to czyni w położeniu równikowem, lub w ogóle zdążającem do niego, wówczas do ciał diamagnetycz-