KSE9262 II L84

08

roku |if<Jzone w szkole, są lalami przeznaczonemi od samego przyrodzenia prawie do doskonalenia się W 18 roku dawniej, (era? w 21 roku, zaczyna człowiek być rządcą majątku, często naczelnikom swojej familii. W roku 18 skończonym w uiść może do wojska, czyli bardziej do szkoły inżynijerów gdzie łatwą mieć będzie naukę, nauczywszy się wyższej matematyki, fizyki i rysunków. Łatwo wnijdzie., do juryzdykcyi nauczywszy się prawa w właściwym i w miarę potrzeby stosowanym planie. Są to prawdy nadto dla nas ojców ważne: abyśmy <się pośw ięcić mogli chęci zawierzenia, żą ilepięj jestl uczyć się lat siedm, niż dziesięć, lepiej jest aby dziecko lub wyrostek dłużej było w domu niż w szkole.”—Kończąc wreście ten list Czacki odzywa się:—»Porzućmy te wszystkie w^!yrzuty, święta sprawa oświecenia, sława nasza wymaga wzajemnej pomocy. Usuńmy nieporozumienia, wyznajmy że jeden drugiego miłość! własnej nie uniży, kiedy wystaw ia prawdę w swojej prostocie, bez żadnej obrażenia chęci. Nie przyznawajmy sobie władzy przekonania słowem jednem: a kiedy jeszćze pedagogija niema pewnych prawideł, pytajmy się doświadczenia, tego najlepszego świadka i sędziego planów ludzkich.”

Ponu.no takich słów pokoju wzmogło się to poróżnienie między niemi, do większego stopnia w tymże samym roku, z powodu samegoż Czackiego Znalazł on bow iem tyle powolności w Pijarach utrzymujących szkoły publiczne w Międzyrzeczu na Wołyniu, że zgromadzenie to za jego wpływem i naleganiem, bez wiedzy i zgodzenia 'się uniwersytetu, zaprowadziło u siebie taki sam system liczenia jaki był w^r Krzemieńcu, w brew powszechnym przepisom ustawy szkolnej w całym wydziale uniwersytetu wykonywanej. Postępek len uw łaczający powadze zw ierzchności edukacyjnej obraził uniwersytet. Posłano jednak