Magazyn6

0501

97

AKREDYTYWY

nazwie, na podstawie której możnaby się dopatrywać jakiejś formy kredytu, a więc operacji czynnej. Skoro a. jest czynnością zleconą banku, to znaczy, że przy tej operacji bank ma do czynienia z jednej strony ze zleceniodawcą (klientem polecającym bankowi „otwarcie" a.) i z drugiej ze wskazaną przez zleceniodawcę osobą trzecią (na rzecz której a. jest ustanowiona i następnie przez bank otwarta).

A nazywamy zatem: i) udzielone bankowi i przez tenże bank przyjęte do wykonania polecenie wypłacenia w ciężar r-ku zleceniodawcy pewnej kwoty osobie trzeciej wzamian za wręczenie przez nią dokumentów, wskazanych przez zleceniodawcę, przeważnie listów przewozowych morskich i kolejowych oraz innych dokumentów na załadowane dla zleceniodawcy towary (jest to polecenie otwaicia a.), — jak również 2) pismo, którem bank zawiadamia osobę trzecią o otrzymaniu i przyjęciu do wykonania na jej rzecz takiego polecenia (jest to „otwarcie" lub „potwierdzenie" a.). Że jedna i ta sama nazwa dotyczy dwóch rzeczy czy czynności — zresztą ściśle ze sobą powiązanych — wynika to z charakteru komisowego a. Podane wyżej definicje dotyczą t. zw. „akred) cywy udokumentowanej", która jedynie zasługuje na nazwę „akredytywy właściwej"; akredytywa nieudokumentowana nie jest niczem innem, jak zwykłym przekazem.

A. odgrywają znaczną rolę pomocniczą w handlu wewnętrznym, a jeszcze większą w handlu międzynarodowym, zwłaszcza zamorskim. Przy pomocy banku, otwierającego a., kupujący towar uzyskuje łatwy kontakt z najbardziej odległym producentem, czy kupcem-sprzedawcą, co jest często potrzebne tak przy zamówieniu towaru, jak i przy załadowaniu, W pierwszym wypadku producent, na skutek otworzonej przez bank a., a tern samem pewności zapłaty, może śmiało przystąpić do fabrykacji zamówionej partj i towaru, w drugim — kupiec-sprzedawca bez obawy o zapłatę i jej termin gromadzi na składzie zamówione towary, aby je następnie po skompletowaniu do wysokości zamówienia załadować na statek lub do wagonu. Tak jeden, jak i drugi, po wręczeniu bankowi (który otworzył a. z polecenia kupującego) takich dokumentów, jak faktura, konosament, list przewozowy kolejowy, polisa ubezpieczeniowa, orzeczenie biegłych co do rodzaju i jakości towaru i ewent. innych oraz za zwrotem dokumentu a. (pisma banku zawiadamiającego o otwarciu a.) — otrzymują należną im zapłatę.

Jeżeli bank kupującego towar (zleceniodawcy) nie posiada swego oddziału w siedzibie sprzedawcy, wówczas posługuje się pośrednictwem innego banku lub nawet i kilku innych banków. W takich wypadkach dokument otwarcia a. może być wystawiony albo przez bank zleceniodawcy i przesłany następnie innemu bankowi-ko-respondentowi do wręczenia rem,remowi i wykonania w ciężar rachunku banku wystawiającego (co ma zwykle miejsce w handlu wewnętrznym lub z krajami

0    ożywionych obrotach gospo larczych

1    rozwiniętej współpracy bankowej), albo też na skutek polecenia i na rachunek banku zleceniodawcy dokument otwarcia a. wystawia w swojem imieniu inny bank, z siedzibą w miejscu zamieszkania sprzedawcy.

A. normalnie ograniczone są pewnym przez zleceniodawcę ustalonym terminem, w ciągu którego osoba czy firma, dla której a. otwarto, może żądać jej wykonania, po i warunkiem wywiązania się ze swej strony z zobowiązań w a. wyszczególnionych (przedłożenie wskazanych dokumentów).

W zależności od tego, czy zleceniodawca, a w ślad za nim i wystawiający bank, zobowiązują się nie odwoływać a. w czasie jej terminu trwania, czy też prawo to sobie zastrzegają, odróżniamy a. nieodwołalne i odwołalne. Odwołanie a. wobec osoby, dla której została ustanowiona, meże nastąpić tak przez zleceniodawcę, jak i bank. W praktyce bankowej żąda się, aby a. nieodwołalne były zawsze terminowe, natomiast a. odwołalne mogą być również bezterminowe. Wystawianie przez bank dokumentu otwarcia a. nazywa się także potwierdzeniem akredytywy.

bank potwierdzający a. nieodwołalną osobie (firmie), na rzecz której została ustanowiona, wchodzi iem samem w samodzielne zobowiązanie wobec tej osoby, bez względu na takie czy inne ułożenie się stosunku banku do zleceniodawcy, lub zleceniodawcy do osoby, maiącej korzystać z a. (sprzedawcy), która zresztą nie traci przez to prawa regresu do zleceniodawcy (kupującego).

7

Encykiopedja nauk politycznych.