304
BANKI
nocześnie system minimalnego procentowego pokrycia kruszcowego oraz system kontyngentów emisyj niepokrytych.
Po zawieszeniu wymienialności biletów przez Bank Angielski w r. 1931 również w Szwecji zawieszono wymienialność, a od r. 1933 Bank Szwedzki utrzymuje stały stosunek korony do funta angielskiego. (1 £ = 19,40 koron).
Bank Szwedzki jest autonomiczną instytucją państwową, podległą sejmowi. Rząd nie ma bezpośredniego wpływu na bieg spraw Banku. Zarząd Banku spoczywa w rękach siedmiu pełnomocników, z których jednego, jako przewodniczącego, mianuje król, pozostałych wybiera w tajnem głosowaniu komisja, złożona po połowie z przedstawicieli obu izb ustawodawczych. Pełnomocnicy przedstawiają corocznie „Komisji Bankowej", wybranej z pośród członków sejmu, sprawozdanie o biegu interesów i administracji Banku.
WAŻNIEJSZE POZYCJE BILANSU BANKU
PRZEDSTAWIAJĄ [SIĘ NASTĘPUJĄCO (w mUjonach koron szwedzkich) podług parytetu monet. 100 K = *38,88 zł., podług kursu w końcu 1935 r. 100 K =* 134.50 zł.
Rok |
Akt ywa |
Pasywa | |||
Złoto |
Nalet- ootoi zagra* niczne |
Weksle |
Obieg biletów |
Natycb- miaot płatne itobow. | |
1914 |
109 |
3° |
2l8 |
3°4 |
108 |
1919 |
281 |
87 |
520 |
748 |
228 |
1930 |
2411 |
276 |
290 |
594 |
3°3 |
1935 |
408 |
207 |
377 |
786 |
396 |
Literatura: Sprawozdania roczne Banku Szwedzkiego. — Srerigel fiiksbank 1688—1918.
n) Bank Norweski (Norges Bank). Do roku 1813 stosunki monetarne na terenie Norwegji były regulowane przez duńskie instytucje emisyjne. Po stworzeniu Duńskiego Banku Państwowego założono w r. 1813 oddział tego Banku w Norwegji, który w r. 1814 został przekształcony na niezależną norweską instytucję emisyjną. W r. 1816 powołano do życia nowy bank biletowy pod nazwą Banku Norweskiego (Norges Bank) z siedzibą początkowo w Trondhjem, a od 1897 r. w Oslo.
Bank Norweski jest spółką akcyjną. W chwili założenia kapitał akcyjny wynosił 8 milj. koron, w 1892 r. został podwyższony do 12,5 milj. kor., a od 1918 r. wynosi 35 milj. kor., przyczem znaczna część akcyj należy do państwa. Akcjonarjusze nie posiadają wpływu na zarząd Banku, który podlega kontroli parlamentu. Kierownictwo Banku należy do Rady Nadzorczej, złożonej z 15 członków, wybieranych przez parlament na okres sześcioletni, oraz do dyrekcji w liczbie pięciu członków, z których prezesa i wiceprezesa mianuje król, a pozostałych wybiera parlament.
W r. 1931 Bank Norweski — w ślad za Bankiem Angielskim — zawiesił wymienialność biletów, a od r. 1933 utrzymuje stały stosunek korony norw. do funta (1 £ = 19,90 koron).
NAJWAŻNIEJSZE" POZYCJE BILANSOWE BANKU NORWESKIEGO (w miljonach koron)
podług parytetu monetarnego 100 Koron =» 238,88 zł., podług kursu w końcu 1935 r. 100 K. —« 131,— zł.
Ro k |
Aktywa |
Pasywa | ||||
Złoto |
Naleft- nośoi zagra niczne |
Weksle i potyczki |
Papiery warto ściowe |
Obieg biletów |
Depo zyty | |
X9I3 |
44 |
37 |
76 |
6 |
108 |
14 |
1919 |
148 |
81 |
406 |
12 |
454 |
107 |
193° |
146 |
40 |
161 |
57 |
312 |
65 |
1935 |
119 |
102 |
223 |
39 |
348 |
79 |
Literatura: Rygu Norgez Bank Hitlorie. — Sprawozdania roczne Banku Norwoz^iego.
o) Duński Bank Narodowy ('National-banken i Kjóbenhavn). W r 1736 utworzono w Kopenhadze prywatny bank wekslo-wo-pożyczkowy o kapitale zakładowym pół n.iljona talarów, obdarzony przywilejem emisji znaków pieniężnych. Bank ten zawieszał kilkakrotnie wymianę swoich not; w roku 1773 został upaństwowiony, a w końcu r. 1813, po okresie wojen, podczas których drukowanie banknotów stanowiło główne źródło dochodów rządu duńskiego, zawiesił całkowicie czynności. W miejsce jego powołano w 1813 r. „Bank Państwowy", którego zadaniem była reforma stosunków monetarnych w Danji; stworzono nową jednostkę monetarną, zwaną talarem banku państwowego, której stosunek do dotychczasowych talarów wyrażał się, jak 1:6. W roku 1818 nastąpiła rekonstrukcja Banku, połączona ze zmianą jego charakteru prawnego: dotychczasowy bank państwowy przekształcił się w spółkę akcyjną. Nowy „Duński Bank Narodowy" uzyskał przywilej emisyjny na 90 lat, a w roku 1908