Magazyn6
1501

307

BANKI

tarny guldena z parytetem złotego polskiego. Równocześnie obniżono minimalne pokrycie z 40% do 30%. W czerwcu 1935 wprowadzono w W. M. Gdańsku reglamentację dewizową.

NAJWAŻNIEJSZE POZYCJE BILANSOWE (w miljonach guldenów gdańskich)

Rok	Akt	y wa	Pasywa
	Złoto i dewizy	Weksle i potyczki	Obieg biletów	Rachunki bietące
1924	18	20	32	IO
1930	ii	21	38	2
1935	22	17	29	3

Literatura: Buhrote: Danzigs Finanisyslem Berlin 1929. — Sprawozdania rocane Banku Gdańskiego 1924—1935,

u) Rumuński Bank Narodowy (Banca Nationale a Romaniei). Po nieudanych próbach z Bankiem Mołdawji (1857—1860) i Bankiem Rumunji (1865), zakładanych z inicjatywy kapitału zagranicznego, powstał w r. 1880 Rumuński Bank Narodowy, którego kapitał (12 milj. lei) w trzeciej części dostarczony był przez państwo, a w pozostałych — przez kapitał prywatny. W okresie bimetalizmu (1880—1890) lej wykazywał znaczne disagio, które ustało z chwilą przejścia na złoty monometalizm w 1890 r. (lej równy frankowi szwajcarskiemu).

W latach wojny światowej emisja biletów Banku Rumuńskiego wzrosła sześciokrotnie, do 2,5 miljarda lei, w związku z udzielaniem kredytów państwu. Równocześnie w Rumunji obiegały w latach 1917 —1918 bilety wydawane przez Banca Generała Romana, upoważnioną do emisji przez niemieckie władze okupacyjne, w sumie przeszło 2 miljardów lei. Zostały one po wojnie wraz z rublami rosyjskiemi i koronami austrjackiemi wymienione na bilety Banku Rumuńskiego w kwocie 7,5 miljardów lei, o którą to sumę zwiększył się dług państwa w Banku. Po przystąpieniu Rumunji do wojny, Bank przewiózł swój zapas złota (315 milj. lei) do Moskwy; złota tego Bank w następstwie nie odzyskał i przestał je wykazywać w bilansie od 1929 r.

Po wojnie emisja biletów nadal rosła, osiągając w latach 1926—28 poziom 21 miljardów lei; złożyło się na to początkowo udzielanie pożyczek państwu, później — zasilanie kredytem gospodarstwa prywatnego. W r. 1925 wydano ustawę, zakazującą zwiększania emisji ponad poziom z końca 1924 r. i ustalającą stopniową redukcję obiegu z 21 na 5 miljardów lei drogą spłaty długu państwa w Banku. Polityka defla-cyjna nie została jednak w praktyce przeprowadzoną, a emisja po 1925 r. nawet nieco wzrosła. Kurs lei spadł w początku 1919 r. do 50%, w następnym roku do 8%, a po kilkoletnich wahaniach ustabilizował się w 1927 r. na poziomie około dawnego parytetu. Ustawą z 7 lutego 1929 r. przeprowadzono prawną stabilizację na poziomie 1 lej = 10 miligramów złota ®/₁₀ próby. Dług państwa wobec Banku został zredukowany do 4 miljardów lei, dzięki użyciu sum, uzyskanych z przerachowania zapasu kruszców; równocześnie zapas kruszcowo-dewizowy Banku zwiększył się dzięki uzyskanej przez państwo międzynarodowej pożyczce stabilizacyjnej.

W okresie kryzysu kredyty udzielane skarbowi oraz zamrożenie kredytów rolniczych ponow nie utrudniły prawidłową działalność Banku. W roku 1932 zaprowadzono reglamentację dewizową; w trzy lata później nastąpił ponowny spadek kursu lei.

BILANSE RUMUŃSKIEGO BANKU NARODOWEGO (w miljonach lei)

w końcu 1935 r.: podług parytetu monetarnego 100 lei ~ 5,33 zł., podług kursu giełdowego 100 lei = około 3,— zł

Da t a	Złoto i dewizy złote	Portfel wekslo wy	Dług pań stwa	Obieg biletów	Ra chunki bietące
31. XII. 1914	2x7	246	120	578	49
31 XII. 1919	I 411	159	3 801	4 2x5	895
31. XII. 1923	6 012	5 804	II O99	17917	457
31 XII. 1929	15 93^1	8 839	3 797	21 144	9 37X
31. XII. 1932	10 021	12 962	5 726	21 594	6 366
31. XII. 1935	10893	13083	5 635	23127	7 664

Literatura: Banąue NatUmale de Baumanie.- BuUetin d'Information et de Documentatum — od 1928 r.—Netta Kmenojom Die Rumdnischc Nationalbank. Berlin 1929. — Sprawozdania roczne Banku Bumutlskieoo.

w) Jugosłowiański Bank Narodowy (Na-rodna Banka Kraljevine Jugoslamje). W r. 1883 został założony Bank Narodowy Królestwa Serbskiego o kapitale 20 milj. dinarów, wyposażony w wyłączny przywilej emisyjny; emisja biletów — w brzmieniu ówczesnego statutu Banku — winna była być pokrytą w 40% złotem lub srebrem. Wojna światowa przerwała normalną

20*