Magazyn6
0901

301

BANKI

nie wykaz obiegu biletów i pokrycia, począwszy od 1932 r. wykazy Banku ogłaszane są tylko parę razy rocznie.

Według wykazu Banku z dnia 1 października 1935 r„ obieg biletów bankowych wynosił 499,9 miljonów czerwońców, zapas złota — 96,3 milj. czerwońców, innych metali szlachetnych — 0,7 milj. czerw., dewiz — 3,1 milj. czerw., a stan rachunku dłużników z tytułu krótkoterminowych zobowiązań — 399.5 milj. czerw.

Literatura: W, B. fiflddauay.' The Rustian Financial System London 1935, — W, B. Reddatcay: Banking a. Credit in The Soviet Union, London 1935.

i) Bank Austro-Węgierski (Oesterrei-chisch-Ungarische Bank). Trudności, na jakie napotykał rząd austrjacki przy regulacji obiegu pieniężnego, skłoniły go do utworzenia patentem z 1816 r. prywatnego banku emisyjnego pod nazwą „Privilegierte Oesteneichische Nationalbank". Wojny oraz ruchy rewolucyjne powodowały kilkakrotnie zawieszanie wymienialności banknotóy. oraz zmiany w organizacji i systemie pokrycia. W 1867 r., na podstawie porozumienia między Austrją i Węgrami, waluta austrjacka stała się wspólną dla obu krajów, a w 1878 r. został utworzony nowy bank emisyjny: „Oesterreichisch-Ungarische Bank“. Banknoty nowego banku miały być pokryte w 40% kruszcem, reszta zaś — bankowo. Przeprowadzona w 1892 r. reforma walutowa wprowadzała nową jednostkę monetarną „koronę", równą 1/3280 kg. czystego złota. Celem definitywnej stabilizacji waluty rozpoczął Bank od 1896 r. stosowanie odpowiedniej polityki dewizowej, regulując kurs korony drogą kupna i sprzedaży dewiz. Trudności, jakie wyłoniły się w 1897 r. przy przedłużaniu przywileju emisyjnego Banku, doprowadziły do zmian organizacyjnych w kierunku zupełnego zrównania obu central Banku, w Wiedniu i w Budapeszcie.

Obok zwykłych w banku emisyjnym operacyj kredytowych prowadził Bank Austro-węgicrski specjalny dział długoterminowych kredytów hipotecznych, opartych o emisję listów zastawnych.

Upadek monarchji austrjacko-węgierskiej spowodował konieczność likwidacji Banku Austro-węgierskiego. Traktaty pokojowe w St. Germain i Trianon, regulując likwidację Banku, powierzyły jej wykonanie komisji reparacyjnej. W sierpniu 1920 r.

zostali mianowani 3 likwidatorzy, którym zlecono ostateczne jej przeprowadzenie. Państwa sukcesyjne już uprzednio przejęły czynności oraz wszelkie handlowe aktys/a 1 pasywa oddziałów Banku, położonych na ich obszarze. W Polsce przejęcie oddziałów przez Polską Krajową Kasę Pożyczkową nastąpiło z dniem I. V. 1919 r., na podstawie rozporządzenia Rady Ministrów.

j) Austrjacki Bank Narodowy (O es ter-teichische Nationalbank). Przez pierwszt lata po wojnie światowej pełniła w Austrji funkcje instytucji emisyjnej „Oesterreichi-sche Geschaftsfuhrung der Oest.-Ung. Bank". Ogłoszona w lipcu 1922 r. ustawa, zawierająca statut nowego banku emisyjnego, nie weszła w życie; we wrześniu tegoż roku Komitet Finansowy Ligi Narodów wypo wiedział się za przeprowadzeniem pewnych zmian w projektowanym statucie, po których przyjęciu ogłoszono 16. XII. 1922 r. nową ustawę o „utworzeniu towarzystwa akcyjnego Austrjacki Bank Narodowy oraz

0    udzieleniu przywileju emisyjnego nowemu towarzystwu". Dn. 2. I. 1923 r. rozpoczął Bank Narodowy swą działalność, emitując narazie bilety koronowe. Po opracowaniu przez Ligę Narodów planu sanacji gospodarczej Austrji wprowadzono ustawą z 20. XII. 1924 r. nową jednostkę monetarną „szyling" (posiadającą wartość 0,2117 g^r- czystego złota) w/g stosunku

1    S = 10 000 koron. Jednocześnie zmieniono statut Banku Narodowego, przyczem m. in. przyjęty został system „gold exchan-ge standard" oraz ustanowiono urząd do radcy Banku z ramienia Ligi Narodów (istniał do 1933 r.).

Światowe przesilenie gospodarcze wywołało dla Banku nowe trudności. Silny od pływ dewiz z Banku spowodował, po upad ku Creditanstaltu, wprowadzenie w październiku 1931 r. ograniczeń dewizowych, następnie zaś zawieszenie transferu. Ostry kryzys bankowości austrjackiej, zakończony rekonstrukcją i fuzją wielkich banków wiedeńskich, której ciężar poniósł w całości Bank Narodowy, wyczerpał zupełnie jego rezerwy i spowodował wzrost długu skarbu w Banku do 663 miljonów szylingów. Otrzymanie w 1933 r. pożyczki międzynarodowej w wysokości 300 miljonów S umożliwiło skarbowi austrjackiemu zmniejszenie zadłużenia w Banku Narodowym, Bankowi zaś częściowe zlikwidowanie zagranicznych zobowiązań walutowych. W r.