Magazyn6
9201

484

BOJKOT

w Nowym-Yorku zarejestrowało i 300 bojkotów między 1885 a 1892), iż stały się zjawiskiem społecznie i gospodarczo groźnem i niektóre ich formy zostały zabronione na podstawie bilu prze-ciwkartelowego (Clayton Bill 1914). Niemniej w r. 1933 bojkot jako broń w walce gospodarczej zastosowany został przez oficjalną organizację NRA (National Re-covery Act). NRA wzywa bowiem do bojkotowania towarów niezaopatrzonych emblematem „błękitnego orła“, jako wyprodukowanych z „pominięciem zasad uczciwej konkurencji", tak jak je rozumie National Industrial Recovery Act.

4. Bojkot polityczny. Ze względu na wielką rolę czynnika emocjonalnego w powodzeniu akcji bojkotowej, najlepiej zazwyczaj udają się bojkoty polityczne, rasowe, wyznaniowe, gdyż sprawy te najsilniej działają na uczucia ludzi. To też bojkoty gospodarcze posługują się niejednokrotnie hasłami politycznemi lub rasowemi dla zapewnienia sobie większego powodzenia. B. robotników chińskich w Kalifornji miał czysto gospodarcze podłoże, posługiwał się jednak przedewszystkiem hasłami odrębności rasowej. Również charakter polityczny miały, proklamowane od czasu do czasu w różnych państwach, bojkoty żydowskie. Bojkoty o podłożu socjalnem posługują się także hasłami politycznemi np. dla napiętnowania „łamistrajków", stojących na usługach „reakcji" i t. p. W wewnętrzno-poli-tycznem życiu państwa bojkot polityczny, często w połączeniu z bojkotem towarzyskim, może być bronią pomocniczą w walkach stronnictw.

W Polsce przed wojną, w Poznańskiem i na Pomorzu, ludność polska bojkotowała naogół z powodzeniem sklepy niemieckie i żydowskie; akcja ta pod hasłem „swój do swego" była jedną ze składowych części ogólnego ruchu w kierunku wytworzenia polskiego mieszczaństwa, który w b. zaborze pruskim osiągnął w pełni, dzięki sprzyjającym warunkom, swe cele. W innych dzielnicach Polski odbywały się od czasu do czasu bojkoty kupców żydowskich, były jednak krótkotrwałe i nie mogły wykaz.ać się żadnemi rezultatami praktycznemi. Pewną formą pozytywną akcji bojkotowej był w Polsce pod koniec czasów zaborczych ruch, propagujący wyroby krajowe, z istoty rzeczy związany ze wstrzymywaniem się od nabywania towarów niekrajowych; odegrał on poważniejszą rolę w dziele uprzemysłowienia kraju, szczególniej w Galicji (np. cukier, zapałki etc.). W ustawodawstwie na-szem, tak jak i w ustawodawstwach innych krajów europejskich, bojkot nie jest zakazany. Możliwe jest jednak zawsze, w ramach ogólnych przepisów prawa cywilnego, bądź dochodzenie szkód i strat, bądź też, w drodze prawa publicznego, ściganie winnych stosowania przymusu lub zakłócania spokoju publicznego.

Z. /U.

5. Bojkot w prawie międzynarodowem.

Bojkot jest przymusowem wstrzymaniem przeważnie gospodarczego obrotu międzynarodowego z państwem lub jego obywatelami. Bojkot mogą stosować państwa i jednostki; cecha przymusu nie wymaga ingerencji organów państwowych, lecz może wynikać z narzuconego przez grupę osób postępowania. B. można zbliżyć do pojęcia retorsyj i represalij, nie jest on jednak normatywnym środkiem samopomocy międzynarodowej i może wymykać się z pod oceny prawniczej, jako doraźny sposób luźnej reakcji grupy obywateli. Istotą bojkotu jest działanie jednostki, za które państwo może nie brać odpowiedzialności. Wśród rodzajów bojkotu należy rozróżnić: bojkot gospodarczy, finansowy i osobisty. Przykłady bojkotu: po aneksji Bośni i Hercegowiny w r. 1908 grupa obywateli tureckich bojkotowała wyroby austrjackie; po wojnie światowej stosowano kilkakrotnie w Chinach bojkot towarów japońskich z powodu zrzeczenia się w traktacie wersalskim przez Niemcy na rzecz Japonji wszelkich praw, przywilejów i tytułów, nabytych na podstawie traktatu z Chinami z r. 1898 do Kiao-Tchau.

Za rodzaj bojkotu mogą uchodzić środki przymusowe, stosowane na podstawie art. 16 i 17 Paktu Ligi Narodów. Przyczyną zastosowania tych środków jest wojna, sprzeczna z przepisami Paktu o pokojowem załatwianiu sporów. Stan taki zobowiązuje członków Ligi Narodów do następujących sankcyj o charakterze bojkotu: 1) natychmiastowe przerwanie wszelkich stosunków gospodarczych i finansowych z państwem, które ucieka się do wojny; 2) zakazanie wszelkich stosunków pomiędzy obywatelami własnymi i państwa, gwałcącego Pakt; 3) zmuszenie do zaprzestania wszelkich stosunków finansowych, gospodarczych i oso-