495
BOLSZEWIZM
chaosie, jak w pierwszych latach panowania bolszewików i nie ma ani wrogich armij wewnątrz państwa, ani nie znajduje się w stanie wojny z żadnem z obcych mocarstw. Poszczególne gałęzie przemysłu zostały zorganizowane w poszczególne związki, a te znowu wiążą się w powszechny związek gospodarczy i tym sposobem produkcja została scentralizowana.
Jeszcze przed zamachem listopadowym rozpisane zostały wybory do wszechrosyj-skiej konstytuanty na podstawie wyborów powszechnych, równych, bezpośrednich, tajnych i proporcjonalnych. Odwlekanie wyborów przez rządy od rewolucji marcowej — było jednym z powodów upadku demokracji rosyjskiej. Listy kandydatów na posłów układane były w czasie, kiedy różnice poglądów pomiędzy lewem i prawem skrzydłem socjalistów-rewolucjonistów nie doprowadziły jeszcze do rozłamu w stronnictwie, a wybory przeprowadzone do konstytuanty na podstawie tych list nie odzwier-ciadlały należycie stosunku ilościowego dwu odłamów jednego niegdyś stronnictwa. Z tego punktu widzenia można więc było odnieść się krytycznie do wyniku wyborów do konstytuanty. Bolszewicy, z Leninem na czele, mieli przed sobą dwie drogi postępowania po wyborach, które dały im zaledwie 25% ogółu posłów. Mogli albo rozwiązać konstytuantę, rozpisując zarazem w czasie określonym nowe wybory (podczas których byłyby już oddzielne listy prawicy socjali-styczno-rewolucyjnej i sympatyzującej z nimi lewicy), albo też rozwiązując konstytuantę nie zwoływać nowej zupełnie i oprzeć ustrój państwa już nie na podstawie demokratycznej, lecz na wyłącznej reprezentacji dwu warstw: robotników i chłopów, znajdującej swój wyraz w znanych już nam Radach ich delegatów (Sowietów). Lenin i bolszewicy wybrali tę ostatnią drogę, co się tern tłumaczy, że właściwie oddalili się oni od demokracji po odniesionem w listopadzie zwycięstwie i woleli iść w kierunku najmniejszego oporu, aby uwolnić się od walki w konstytuancie. Postępując jednak w ten sposób, utrudniali swą pozycję w państwie, gdyż nie legalizowali przewrotu listopadowego, ale opierali się tylko na sile, właściwie na wojsku, dzięki któremu doszli do władzy (i to dzięki temu, że postanowili przerwać wojnę za wszelką cenę).
W wyborach do konstytuanty brało udział 36 mil jonów głosujących; bolszewicy otrzymali 9 miljonów, mieńszewicy x miljon 400 tysięcy, socjaliści-rewolucjo-niści (na wspólne listy) 21 miljonów, inne zaś partje razem około 5 miljonów. Przy takim nawet składzie konstytuanty mogli bolszewicy przeprowadzić swoje najważniejsze postulaty.
Po zebraniu się konstytuanty Lenin zażądał od niej aprobaty postępowania bolszewików, uznania nowego rządu i jego programu. Ponieważ znaczna większość konstytuanty odmówiła temu żądaniu — więc bolszewicy i lewicowi socjaliści-rewo-lucjoniści zbojkotowali ją, opuszczając salę; poczem Komitet Centralny Wykonawczy, będący stałym wydziałem ostatniego Kongresu Rad, postanowił rozwiązać konstytuantę. Była to oczywiście uzurpacja, gdyż konstytuanta, reprezentantka całego narodu, a raczej ogółu jego obywateli, z natury rzeczy była czemś wyższem od Sowietów. Można ją było z powyżej wskazanych powodów rozwiązać, rozpisując nowe wybory, ale było bezprawiem usunąć ją całkowicie, opierając się na autorytecie Sowietów. Upadek konstytuanty w styczniu 1918 r. nie wywołał żadnego silnego oporu w społeczeństwie. Zjawisko to tem się tłumaczy, że ogromna większość opozycji przeciwko bolszewikom (prawicowi soc.-rew.) rozproszona była po wsiach i małych miasteczkach na olbrzymiej przestrzeni Rosji; w miastach zaś, zwłaszcza wśród robotników fabrycznych większość mieli zwolennicy Lenina; mieli oni również i wojsko za sobą. Ich przeciwnicy nie mogli się łatwo porozumieć ze sobą i zdecydować na wspólną akcję. Tylko na jednem zwartem tery-torjum mieńszewicy mieli dużą przewagę—• w Gruzji na Kaukazie. Bolszewicy, jak widzieliśmy, zdobywając władzę spotkali się przeważnie z biernym oporem społeczeństwa i z czynnym tej części armji, która pozostała wierną Rosji carskiej; musieli więc dążyć do pokonania tych przeciwności. W tym celu stworzyli dziwaczny, sztuczny i fikcyjny aparat państwowy, wychodzący niby z dołu przez wybory pośrednie, kilko-stopniowe i kończący się u góry rządem. Lokalne Sowiety na wsi i w miastach wybierały delegatów do rad okręgowych, prowincjonalnych i t. d. Najwyższa władza ustawodawcza spoczywała we Wszechrosyj -skim Kongresie Rad; w czasie pomiędzy dwoma kongresami władza najwyższa spoczywała w rękach Centralnego Komitetu