CENTRALIZACJA, DECENTRALIZACJA — CENY PRODUKTÓW ROLNYCH 629
Kumanieckie Centralizacja i decentralizacja w „Ankiecie o Konstytucji”. Kraków 1924. — PanęjktK Geneza i podstawy samorządu europejskiego. I. wyd. Paryi 1926, II. wyd. Wilno 1934. — Petera: Zentralisation und Dezentralisation etc. 1923. — Zarysy prawa administracyjnego Berthelemy, Fleinera, Hauriou, Hermrutay Jaworskiego, Mayera, Hollanda etc.
Szczęsny Wachholz.
Centralna Księgowość Ministerstwa Skarbu jest jednym z wydziałów tegoż w składzie departamentu budżetowego (statut organizacyjny Ministerstwa Skarbu, Monitor Polski z dnia io lutego 1932 nr. 32). C. K. pełni czworakiego rodzaju funkcje:
1) jest organem rachunkowym Ministerstwa Skarbu, które dysponuje własnemi sumami,
2) jest centralnym organem buchalteryjnym w zakresie państwowej gospodarki budżetowej, 3) jest organem kasowym władz naczelnych w zakresie wykonywania budżetu wydatków oraz sum niebudżetowych, lecz tylko w obrocie bezgotówkowym, 4) jest centralnym organem kasowym, gromadzącym (po zlikwidowaniu Centralnej Kasy Państwowej) na swym rachunku żyrowym w Banku Polskim i na rachunku czekowym w Pocztowej Kasie Oszczędności fundusze skarbowe, co następuje przez automatyczny pizelew sald na kontach kao urzędów skarbowych i izb skarbowych, utrzymywanych w powyższych instytucjach bankowych.
Funkcje C. K. jako centralnego organu buchalteryjnego w zakresie budżetu obejmują: prowadzenie rachunku kredytów budżetowych, otwieranie kredytów dla wszystkich władz naczelnych stosownie do poleceń Ministra Skarbu, uruchamianie kredytów władzom asygnującym — naczelnym i podległym im władzom niższym, zgodnie z dyspozycją władz naczelnych; kontrolę ruchu kredytów otwartych i uruchomionych władzom asygnującym na rachunku izb skarbowych lub kas urzędów skarbowych, pomiędzy okręgami izb skarbowych; prowadzenie ogólnej rachunkowości przychodów i wydatków w sumach budżetowych i niebudżetowych, administrowanych przez poszczególne władze resortowe; sporządzanie ogólnych zamknięć rachunków państwowych.
Jako organ kasowy władz naczelnych, realizuje C. K. polecenia kasowe (zlecenia wypłaty) wymienionych władz, mających otwarty u niej rachunek kredytów względnie rachunki w poszczególnych rodzajach sum niebudżetowych; czyni to w obrocie bezgotówkowym za pośrednictwem Banku Polskiego lub Pocztowej Kasy Oszczędności.
W charakterze centralnego państwowego organu kasowego sporządza zestawienia obrotów kasowych zarówno w odniesieniu do sum budżetowych jak niebudżetowych (funduszów specjalnych, sum depozytowych, sum komunalnych, sum na rachunkach bieżących) oraz sum obrotowych (przechodnich), zarówno w gotowiżnie jak papierach wartościowych, w formie bilansu obrotów kai owych, prowadzi rachunek zasiłków i nadwyżek kasowych, udzielanych względnie otrzymywanych z kas urzędów skarbowych (urzędów opłat stemplowych) i izb skarbowych; przeprowadza cenzurę obrotów znaków wartościowych; prowadzi rachunek emisji monet srebrnych i bilonu, tudzież biletów skarbowych; prowadzi także rachunek pożyczek, udzielanych .nstytucjom kredytowym, związkom samorządowym i gospodarczym ; przeprowadza rozrachunek z bankami państwowemi w odniesieniu do sum funduszów specjalnych, pozostających w administracji tychże banków (fundusz kwaterunku wojskowego, państwowy fundusz budowlany).
Zestawienie obrotów kasowych, sporzą -dzone na podstawie sprawozdań izb skarbowych i ksiąg własnych, służy C. K. do uzgodnienia pod względem cyfrowym rocznych zamknięć rachunków, sporządzonych przez władze naczelne i do sporządzenia ogólnego zamknięcia rachunków państwowych, które po uzgodnieniu pod względem cyfrowym z Najwyższą Izbą Kontroli stanowi podstawę do uchwalenia przez Radę Ministrów wniosku w sprawie przedstawienia zamknięcia rachunków państwowych do parlamentarnego zatwierdzenia.
Michał Bielak.
1. Uwagi ogólne. 2. Siły działające po stronie podaży. 3. Charakterystyka popytu. 4. Równowaga podaży i popytu. 5. Regulowanie cen.
1. Uwagi ogólne. Przebieg i tworzenie się cen produktów rolnych jest z natury dosyć złożonem zjawiskiem. Kieruje niem zasadniczo podaż i popyt, czyli z jednej strony ilość produktów, wystawiona na sprzedaż, z drugiej strony ilość, jakiej nabycie jest przez odbiorców pożądane, a więc to samo