Magazyn6
6201

654

CHINY

jednak dotąd nie doszło. Konflikt z Japo-nją odbił się ujemnie i na akcji zbrojnej rządu nankińskiego przeciwko komunistom. Wojska czerwone, znajdując się pod presją armji rządowej, tylko zmieniały miejsca pobytu, przechodząc z jednej prowincji do drugiej. Ilość ich przytem nietylko się nie zmniejszała, ale wciąż wzrastała, dzięki napływowi coraz nowych mas ludności, zrujnowanych przez wojnę domową, głód i powodzie. Poza tern i akcja japońska, prowadzona w dalszym ciągu na północy w kierunku opanowania Mongolji Wewnętrznej i doprowadzenia do autonomji pięciu pro-wincyj Ch. Północnych, zasilała szeregi for-macyj czerwonych elementami narodowemi, protestującemi przeciwko ugodowej polityce rządu nankińskiego. O ile można wnioskować z niedokładnych informacyj, dochodzących z prowincyj zajętych przez chińską armję czerwoną, obecny ruch komunistyczny w Ch. posiada cechy raczej anty-japoń-skie, niż anty-rządowe i pogłoski o porozumieniu, rzekomo istniejącem między formacjami czerwonemi i armją nankińską, zdają się mieć pewne uzasadnienie. Z drugiej jednak strony, ruch wojsk czerwonych, zagrażających obecnie północnym prowincjom, wzbudza niepokój rozlokowanych w Ch. sił japońskich i dostarcza im powodu do dalszej agresji. Nadzieje Japonji na stworzenie w Ch. Północnych „drugiej Man-dżurji“, narazie zawiodły, ale w końcu 1935 roku okupacyjnej armji kwantuńskiej udało się doprowadzić do powstania we wschodniej części prowincji Ho-bei (pekińskiej) autonomicznego rządu Ci-dung, obejmującego terytorjum strefy zdemilitaryzo-wanej (około 5 000 km^a). Było to otwarte wyzwanie, rzucone nietyle rządowi nankiń-skiemu, ile opornym władzom prowincji Ho-bei, które miało ten wynik, że wkrótce celem zlikwidowania tego sztucznego i szkodliwego nowotworu politycznego, powstał (tym razem za milczącem pozwoleniem rządu nankińskiego) inny obwód autonomiczny, obejmujący całą prowincję Ho-bei i sąsiednią Czahar. Niewiele to jednak pomogło, gdyż wojska japońskie, widocznie nie ufając nowopowstałemu autonomicznemu rządowi, nie zgodziły się na skasowanie odrębności Ci-dungu, który obecnie przystępuje do stworzenia z Japonją i Mandżurją „wspólnego frontu antykomunistycznego". Obwód Hobei-Czahai ski narazie zajmuje pozycję niezdecydowaną, wszystko jednak przemawia za tein, że Japończycy wkońcu zmuszą go do pójścia w ślady Ci-dungu. Co się tyczy pozostałych prowincyj Ch. Północnych, to z jednej strony znajdują się one pod ciągłą groźbą popieranych przez Japo-nję politycznych nowotworów, a z drugiej — pod naciskiem czerwonych formacyj, atakujących je od zachodu.

Rząd nankiński w całej tej sprawie stosuje politykę biernego oporu, usiłując lawirować między Japonją a komunistami i nie tracąc nadziei na pomoc Ligi Narodów i zainteresowanych mocarstw zachodnich, prze-dewszystkiem W. Brytanji. Zasiąg jego bezpośredniej władzy obejmuje prowincje Ch. Środkowych i Południowych. Dwie prowincje południowe Guang-dung (Kanton) i Guang-si korzystały z szerokiej autonomji wewnętrznej pod rządami lewicowemi odłamu Guo-min-dangu, w ostatnich jednak czasach, w wyniku nieudałego powstania, zostały zmuszone do całkowitego podporządkowania się władzy Nankinu, co bardzo wzmocniło pozycję rządu centralnego. W prowincjach zachodnich odbywa się walka a formacjami czerwonemi, a wszelkie ingerencje rządu nankińskiego do spraw prowincyj północnych napotykają na znaczne trudności w związku z akcją japońską. Wysiłki rządu centralnego już od kilku lat koncentrują się w dziedzinie odbudowy kraju i obywatelskiego wychowania ludności. Pracę tę prowadzi rządząca part ja polityczna Guo-min-dang oraz połączona z nią organizacja „Błękitnych koszul", stanowiąca rodzaj ideowej gwardji wodza Ch. — marszałka Dziang Kai-Szeka. Działalność ta jest o tyle poważna i skuteczna, że Japończycy jako pierwszy warunek zaniechania zbrojnej presji w Ch. Północnych wysunęli rozwiązanie na tym terenie oddziałów Guo-min-dangu i Błękitnych Koszul, co też formalnie zostało zrobione.

Sytuacja polityczna Ch. w dobie obecnej jest o tyle płynna, że niemal każdy dzień może przynieść nowe zmiany. Trudno więc w tych warunkach zdobyć się na trwalsze wnioski ogólne. Zarówno jednak wielkie obszary państwa chińskiego i krocie miljo-nów jego ludności, jak i niezmordowana praca rządu nankińskiego i partj i Guo-min-dang w dziedzinie uporządkowania wewnętrznych stosunków, obudzenia narodowej świadomości mas i podniesienia ich dobrobytu, nie zdają się wróżyć Japonji łatwego zwycięstwa, którego ostatecznym ce-