679
CIEŚNINY I MORZE CZARNE — C. I. F.
nie łodzie podwodne. Tonaż statków wojennych państw nie-czarnomorskich, mogących przepływać C. jedynie za zgodą Turcji, został ograniczony, a wyjątek przewidziano tylko dla statków państw działających z mandatu Ligi Narodów lub w wyniku jakiegoś paktu regjonalnrgo, którego Turcja jest sygnatarjuszką. Wynik ten niezupełnie zadowolił Sowiety, które domagały się, by statki wojenne państw postronnych zupełnie nie miały wstępu na M. Czarne, a swobodę przepływania C. chciały zapewnić tylko państwom czarnomorskim. W praktyce jednak sytuacja, jaka została stworzona przez układ w Montreux, odpowiada bardzo interesom Rosji, która, związana ściśle z Turcją, może zawsze liczyć na pełną swobodę ruchów swojej floty w C.; niewielka flota rumuńska i niemal nieistniejąca bułgarska nie mogą już sobie rościć pretensyj do tytułu współgospodarza C. Stan obecny realizuje więc wspomniany wyżej projekt Izwolskiego, nie udało się natomiast Sowietom przeforsować nawrotu do stanu, przewidzianego przez traktaty tu-recko-rosyjskie z lat 1805 i 1833, do czego zmierzała ich polityka na konferencjach w Lozannie i w Montreux.
Llfll itoia 1 Batoweki Cietniny tureckie 1911—1938. „Poli
tyka Narodów" 1936, (tu dalsza b.bljcjrafja).— Bauffall B.I Bosfor i Dardanele wobec aneksji Bofni t Hercegowiny. „Biblioteka Warszawska" 1909. — Fuad AUt La Question des Dłtro-its. Paris 1998. — Daeeortd N.i La guestion du Bosphore et des Dardandles. Gtnitie 1916. — lorga N.s Dardandele. „Analele Academiei Romdne" t. XXXVII. — Kamtimoff K.t La Russie et les Ditroits. Paris 1927. — Pinon R.s La Mer Noire et la guestion des Ditroits. „Renue des deua mondes" 1906. — Teniet L’Europę et l'Empire Olloman. Paris 1917.
Henryk Batowskl.
C. I. F. jako skrót terminu angielskiego i amerykańskiego („Cost. Insurance and Freight") lub C. A. F. jako skrót brzmienia tej klauzuli w jęz. francuskim („Cout, Assu-rance et Fret"), który jest używany przeważnie na kontynencie europejskim, zawarty w umowie handlowej, oznacza, iż: A) sprzedawca obowiązany jest: i) wysłać towar na swój koszt do oznaczonego w umowie portu przeznaczenia, 2) opłacić cło i wszystkie opłaty wywozowe w porcie załadowania i podczas przewozu towaru, 3) zawrzeć i opłacić wszelkie ubezpieczenia morskie, zwyczajowo wymag .ne, 4) wręczyć nabywcy lub jego przedstawicielowi należycie sporządzony konosament do oznaczonego w umowie portu przeznaczenia, polisę asekuracji morskiej i, jeżeli urzędy celne kraju przeznaczenia tego wymagają, również świadectwo pochodzenia lub fakturę konsularną, 5) ponosić odpowiedzialność za szkody i straty do chwili załadowania towaru na statek. B) Nabywca obowiązany jest: 1) ponosić szkody i straty od chwili załadowania towaru na statek, przyczem do niego należy wnoszenie wszelkich z tego tytułu wynikających reklamacyj do towarzystwa ubezpieczeń, 2) odebrać towar i opłacić stosownie do warunków konosamentu wszelkie koszty wyładowania towaru na bulwarze ładunkowym w porcie przeznaczenia, 3) opła ić w porcie przeznaczenia wszelkie cła, opłaty przywozowe, portowe i kolejowe, jeżeli są pobierane. 4) w braku odmiennej umowy uregulować należność za nabyty towar przy wręczeniu dokumentów: konosamentu, faktury, polisy ubezpieczeniowej, świadectwa pochodzenia i t. p., 5) opłacić koszty przewozu nieuiszczone przez sprzedawcę, które zostaną odliczone od rachunku, przyczem obowiązek ten ciąży na nabywcy nawet wówczas, gdy regulowanie należności ma nastąpić w terminie późniejszym. Nabywca nie ma prawa do procentów ud tego rodzaju opłat za koszty transportu. Ubezpieczenie zwyczajowo wymagane, które powinien zawrzeć sprzedawca z towarzystwem ubezpieczeń, zasługującem na pełne zaufanie, obejmuje asekurację przeciwko awa-rjom małym i opiewa na kwotę, przewyższającą o 10% wartość towaru według faktury. Zamiast konosamentu właściwego, wystarczającym naogół dowodem uskutecznionej wysyłki jest „konosament dla załadowania" („Connaissement pour charge-ment“), znany również w woj. zachodnich (§ 642 kod. handl. niem.), stwierdzający przyjęcie przez towarzystwo okrętowe towaru do załadowania, ale wydany przed załadowaniem z uwagi na ten fakt, iż nie-zawsze wysyłany ładunek może być odrazu na statek pizyięty.
C. F. jako skrót terminu angielskiego „Cost and Freight" lub francuskiego „Cout et Fret" oznacza te same prawa i obowiązki nabywcy oraz sprzedawcy, które istnieją przy klauzuli C. I. F. względnie C. A. F. z tą tylko różnicą, iż sprzedawca nie jest obowiązany ubezpieczać towaru przeciwko ryzykom transportu morskiego i ponosić kosztów z tern ubezpieczeniem związanych.
_ Stanisław Kocot.