780
CZAS FRACY
ny. W pierwszym okresie po jej uchwa-łeniu ratyfikowana była jedynie przez państwa mniejsze (Czechosłowacja w r. 1921, Grecja w r. 1920, Rumunja w r. 1921, Bul-garja w r. 1922). W późniejszym okresie do ratyfikacji tej przystąpiły: Portugalja, Luksemburg w r. 1928, Litwa w r. 1931. Austrja, Belgja, Hiszpanja, Francja i Italja ratyfikowały tę konwencję warunkowo, uzależniając wprowadzenie jej w życie od ratyfikowania jej również przez inne państwa, — warunek najtrudniejszy do urzeczywistnienia w razie jednoczesnego stawiania go przez kilka państw zainteresowanych. Wyraźnie wstrzymały się od ratyfikacji przedewszystkiem: W. Brytanja ze względu na niedostateczność niektórych przepisów konwencji dla objęcia wszystkich wyjątków, przewidzianych w angielskich umowach zbiorowych, oraz Szwecja i Szwajcar ja także ze względu na odmienność pewnych odchyleń ustawowych w porównaniu z przepisami tej konwencji.
b) O 40-godzinnym tygodniu pracy. Z chwilą pogłębiania się kryzysu światowego weszła na porządek dzienny, jak w krajach poszczególnych, tak na terenie międzynarodowym, sprawa dalszego skrócenia c. p., czyli 40 godzinnego tygodnia pracy. Inicjatorem tej sprawy na gruncie międzynarodowym były organizacje robotnicze, przedewszystkiem brytyjskie, oraz rząd włoski. Sprzeczności między poszczególnemi krajami i grupami zainteresowanemi były wszakże tak znaczne, że uchwalenie konwencji międzynarodowej o 40 godzinnym tygodniu pracy dla całego przemysłu okazało się nie-ziszczalne. Osiągnięto porozumienie — dn. 25 czerwca 1935 r. — jedynie na płaszczyźnie znacznie zwężonej. Uchwalono, mianowicie, projekt konwencji ramowej, która przewiduje konwencje odrębne w razie stosowania jej dla poszczególnych działów przemysłu. Konwencja o 40 godzinnym tygodniu pracy zawiera tylko przepis, stwierdzający konieczność wprowadzenia 40 godzinnego tygodnia pracy i przystosowywania tej zasady stopniowo do całego przemysłu. Zawiera ona nadto wyraźny przepis o obowiązku nieobniżania płacy w związku ze skróconym c. p. Dotychczas przyjęto jedynie konwencję o 40-godzinnym tygodniu pracy w zautomatyzowanych hutach szkła butelkowego. Projekt konwencji przewiduje pracę na 4 zmiany, przeciętny 42-godzinny tydzień pracy, najwyżej 8-go-dzinny c. p. dziennej każdej zmiany. Polska uzależniła przystąpienie do konwencji
0 40-godzinnym tygodniu pracy od jednoczesnego ratyfikowania jej przez państwa współzawodniczące z Polską na rynkach międzynarodowych.
c) W przemyśle węglowym. Sprawę c. p. w przemyśle węglowym wprowadziła na teren międzynarodowy W. Brytanja, która za jeden ze środków walki z kryzysem węglowym uważa ujednostajnienie warunków pracy w górnictwie węglowem Europy. W praktyce owo ujednostajnienie oznacza przystosowanie norm c. p. państw kontynentalnych do krótszych norm tego czasu, obowiązujących w W. Brytanji. Długotrwałe dyskusje i liczne głosowania przeprowadzone na węglowej konferencji przygotowawczej w celu ustalenia normy c. p., przekonały jednak, że wysuwana przez Anglję norma 7*/a-godzinnego dnia pracy nie ma widoków przejścia. Jako podstawę dyskusji wzięto tedy czas wyższy, który też został przyjęty. Dn. 28. V. 1931 roku uchwalono projekt konwencji w sprawie ograniczenia c. p. w kopalniach węgla, która w art. 3 ustanawia, że za czas obecności w kopalniach podziemnych uważany jest okres od chwili, gdy robotnik wchodzi do klatki celem zjazdu, do chwili, gdy z niej wychodzi po dokonanym wyjeździe. Czas ten ustalono na 7 godzin 45 minut. Konwencja ta wchodzi w życie w 6 miesięcy po ratyfikowaniu jej przez conajmniej 2 państwa z pośród następujących: Niemcy, Belgja, Francja, W. Brytanja, Holandja, Polska, Czechosłowacja. Dotychczas żadne z państw węglowych do konwencji tej nie przystąpiło, natomiast, wobec trudności, wysuwanych przez Anglję i Belgję, uchwalono w styczniu 1935 r. zmianę tej konwencji (podwyższenie c. p. do 8 godzin dla pewnych kategoryj robotników).
d) W handlu i biurowości. Międzynarodowa Konferencja Pracy z r. 1930 uchwaliła projekt konwencji o c. p. w handlu
1 w biurowości. Konwencja ta ustala 48-godzinny tydzień pracy dla pracowników umysłowych w handlu i biurowości. Przewiduje możliwość rozkładu c. p. w pewnych wypadkach na okres dłuższy, niż tydzień, z zastrzeżeniem nieprzekroczenia jednak normy 10 godzin dziennie. W lipcu 1936 r. konwencja ta ratyfikowana była przez 9 państw.
2. O pracy nocnej, a) Kobiet i młodocianych. Na pierwszej Międzynarodowej