Magazyn6
4101

833

DASZYŃSKI IGNACY — DAYANZATI BERNARDO

wrocie majowym wraz z całą PPS. przeciwstawia się rządowi Piłsudskiego. W 1928 r. zostaje obrany marszałkiem Sejmu (kadencja r. 1928—193°)- W 1929 r. ściera się ostro w swym gabinecie z maisz. Piłsudskim; powodem była obecność oficerów w gmachu Sejmu w czasie posiedzenia. W styczniu 1931 r. ciężko zapada na zdrowiu, opuszcza Warszawę i przebywa od tej pory w Bystrej na Śląsku aż do swej śmierci 31. X. 1936 r.

Prace wydał następujące: „Pamiętniki" I i II tom (trzeci niedokończony z powodu choroby); „Wielki człowiek w Polsce" (1925 r.); „W pierwszą rocznicę przewrotu majowego" (1927 r.); „Sejm, rząd, król, dyktator. Uwagi na czasie" (1926 r.) i wiele innych broszur.

Literatura: P.P.S. — Księga jubileuszowa (1892—1932), praca zbiorowa. Warszawa 1933. — &seoboda Henryk: Ignacy Daszyński. Życie, prace, walka. 1934

J. C.

Daudet Lóon.

D., francuski pisarz i polemista, syn znanego autora Alfonsa Daudet, urodził się w Paryżu w 1868 r. Rozpoczął od studjo-wania medycyny, ale porzucił ją dla literatury, historji i dziennikarstwa. Pracował w dziennikach „Figaro", „Gaulois", „So-leil" i „Librę Parole", biorąc czynny udział w kampanji antysemickiej Drumont’a. Wreszcie przystąpił do integralnego nacjonalizmu Maurras’a, z którym założył w 1907 r. dziennik „Action franęaise", organ nacjonalistyczny i monarchistyczny. Na tym terenie wykazał swoje dary polemisty i satyryka. Jego dorobek literacki jest niepośledni, napisał przeszło 70 tomów w najróżniejszych dziedzinach, powieści, np. „Les Morticoles" (1894), satyra na świat lekarski, psychologii i medycyny jak „L‘Homme et le Puison" (1925); z prac politycznej treści np. „Une campagr.e d’action franęaise" (1910), „L’Avant-guer-re“ (1913), w której to pracy przepowiedział wojnę, „L’Agonie du regime" (1925); z krytyki literackiej „Le stupide XIX siecle" (1922), wreszcie wspomnienia, pełne gwałtownej satyry i bezwzględnej stronniczości, jak „Alphonse Daudet" (1898), „Fantómes et Vivants“ (1914), „Devant la Douleur" (1915), „L’entre-deux-guer-res" (1915), „Salons et joumaux" (1917), „Au.temps de Judas" (19201

Został wybrany członkiem Akadem j i Goncourt po swoim ojcu (1897), był posłem do parlamentu (1914—1924). Pierwszą jego żoną była wnuczka Wiktora Hugo.

D. to patrjota, ale skrajny szowinista, bezkompromisowy stronnik przywrócenia królestwa jako jedynej drogi zbawienia Francji od korupcji i słabości obecnego ustroju parlamentarnego. Ta skrajność przekonań Daudet’a i jego :owarzyszy doprowadziła obóz „Action franęaise" do zerwania z papieżem, który w 1927 r. potępił jego działalność i który w obronie autorytetu moralnego episkopatu francuskiego rzucił ekskomunikę na całe stronnictwo i czytelników „Action franęaise".

W. 5.

Davanzati Bernardo.

D. urodził się 30. VIII. r529r we Florencji, umarł 29. III. 1606 r. Był kupcem najpierw w Lyonie, później we Florencji. Interesował się zagadnieniami filologicznemi i historycznemi (dokonał świetnego przekładu Tacyta na włoski, napisał również dzieło o reformacji w Anglji); ponadto napisał książkę o uprawie wina i drzewa. Najbardziej jednak zasługują na uwagę jego poglądy ekonomiczne, zawarte w dwóch traktatach monetarnych. Istnienie wymiany towarów przypisuje temu, że nie można zaspokoić wszystkich potizeb przy pomocy wyników własnej pracy. Równocześnie podkreśla trudności wymiany naturalnej; stąd wyciąga wniosek, że wprowadzenie pośrednika wymiany jest konieczne. Musi on być podzielny oraz dobrze przechowywać wartość. Za najodpowiedniejszy materjał monetarny uważa złoto i srebro, które ogólnie przyjęto za miernik wartości. Wyklucza istnienie znaków pieniężnych, bitych z innego materjału. Wprawdzie można bić pieniądz z innych kruszców względnie wypuszczać noty papierowe, lecz wówczas obieg takiego pieniądza jest ograniczony do stosunkowo małego terytorjum. Przyznaje, że złoto i srebro mogą okazać się nieodpowiednie dla pełnienia funkcyj monetarnych; taka ewentualność mogłaby nastąpić, gdyby ilość złota i srebra tak poważnie wzrosła, że ich wartość znacznie spadłaby. Podkreśla ogólno-gospodarcze znaczenie pieniądza: ilość pieniądza w kraju decyduje o jego dobrobycie. Pieniądz w państwie spełnia taką samą funkcję, jak krew w organizmie.

Encyklopedia nauk politycznych. 53